per
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
2018-08-23
3
10
9
35
10.22081/jrla.2019.50997.1182
66810
Original Article
تحلیل متن شناختی سوره لقمان براساس نظریه کنش گفتار سرل
Textural analysis of Surah al-Loghman based on Searl's Speech Action Theory
فاطمه عقدایی
f.aghda@yahoo.com
1
حسین خاکپور
dr.khakpour@theo.usb.ac.ir
2
دانشکده الهیات. دانشگاه سیستان و بلوچستان
گروه علوم قران وحدیث دانشگاه سیستان وبلوچستان
بررسی کنشهای گفتار در متون مذهبی، یکی از راههای درک و شناخت لایههای پنهان وتأثیر موردنظر مبدأ کلام است، نوشتار حاضر درحوزه کاربردشناسی زبان وتحلیل گفتمان درنظر دارد به مطالعه و بررسی کنشهای گفتاری سوره لقمان بپردازد. این پژوهش بر روی سوره لقمان بابررسی اجمالی تفاسیر صورت گرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیل محتوا است و واحد تحلیل، میتواند شامل یک جمله، یک کلمه یا چند جمله باشدکه یک کنش را برسانند.ابتدا هر آیه به پارهگفتار تقسیم شده و سپس نوع کنش هر پارهگفتار مشخص گردیده است. پس از تجزیه و تحلیل دادهها و بر اساس نتایج حاصله مشخص شد که از مجموع 107 کنش به کار رفته در این سوره ،کنش ترغیبی باتعداد61 مورد،کنش اظهاری با23مورد و کنش عاطفی با22 مورد بیشترین میزان کنش را در این سوره دارند و کنش تعهدی با تعداد1مورد کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. تعداد زیاد کنش ترغیبی و اظهاری با توجه به مباحث مطرح شده در این سوره کاملا قابل توجیه است؛ زیرا تبیین و دعوت مخاطب به مسایل اصلی اعتقادی مانند توحید و معاد بیشتر در قالب کنش اظهاری و ترغیبی اثربخش است و بیان این مسائل کمتر رنگ و بوی عاطفی را میپذیرد. همچنین در این بررسی نشان داده شده است که پارهگفتارهای این سوره نه تنها کنشهای متفاوتی دارند بلکه برخی از پارهگفتارها بیش از یک کنش دارند، ضمناً کنش اعلامی دراین سوره استفاده نشده؛ زیرا این نوع کنشها بیشتر درموقعیتهای رسمی مانند جلسهی دادگاه استفاده میشود
Investigating the actions of speech in religious texts is one of the ways of understanding and recognizing the hidden layers and the desired effect of the source of the word, the present article in the field of theology of language and discourse analysis intends to study the verbal acti. vThe method used in this research is the content analysis methodology, and the analytic unit can contain a sentence, a word or a few sentences that yield an action. First, each verse is divided into a rhetorical, and then the type of action of each tongue It has been determined. After analyzing the data and based on the results, it was found that out of the 107 actions used in this sura, there was an intrusive action with a number of 61 cases, a reaction action with 23 cases, and emotional action with 22 most actions in this surah and action An obligation of 1 is the lowest. A great deal of controversial and expressive action is fully justified in view of the issues raised in this chapter because the explanation and invitation of the audience to the main issues of belief such as monotheism and resurrection is more effective in the form of expressive action and the expression of these issues is less color and smell Emotional accepts. It has also been shown in this study that the chapters of this chapter do not only have different actions, but some of the tongues have more than one action;
https://jrla.isca.ac.ir/article_66810_9b525cd1aa2c86f54c09b3327523355e.pdf
قرآن
سوره لقمان
متن شناختی
تحلیل گفتار
سرل
Quran
Surah al-Loghman
Cognitive Text
Speech Analysis
Searl
per
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
2018-08-23
3
10
35
65
10.22081/jrla.2019.48739.1142
66811
Original Article
نقش سیاق در معنای تعلیلی وتأکیدی بودن «إنّ»و تاثیر آن بر وقف و ابتدا
The role of the context in the emphatic or arguing meaning of the word "ın' a" and this influence on waghf and ibtida
اعظم پرچم
azamparcham@gmail.com
1
فاطمه زمانی
afm.zamani@gmail.com
2
دانشگاه اصفهان- عضو گروه عتوم قرآن وحدیث
دانشگاه صفهان دانشکده ادبیات گروه علوم قران و حدیث
سیاق از مهمترین قرائن برای کشف معانی صحیح آیات است و عدم توجه به آن موجب ارائه تفسیری ناقص از قرآن خواهد شد و فهم درست از آیات را با مشکل مواجه خواهد کرد. مفسران و دانشمندان علوم قرآنى همواره به اهمیت دلالت سیاق در فهم درست آیات قرآنى توجه داشتهاند. بنابراین توجه بیشتر و دقیقتر به سیاق، این معنا را مشخص میکند که از خود آیات می توان در فهم مراد کلام خداوند کمک گرفت. از جمله مکان هایی که سیاق می تواند در آن نقش بسزایی داشته باشد، عبارتهای پایانی آیات قرآن است که با واژهی «إنّ» آغاز میشود. این واژه در جملههای پایانی آیات به صورت تأکیدی بکار رفتهاست که بیشتر آنها علاوه بر تأکیدی بودن معنای تعلیل را نیز میرساند. این مقاله در صدد است نقش سیاق را بر «إنَّ» در چند نمونه از عبارات پایانی آیات قرآن بررسی نماید. لذا به منظور دریافت معنا و مفهوم «إنَّ» در آیات مورد بحث، تفاسیر «الفرقان، التحریر و التنویر، بحر المحیط، روح المعانی، کشاف، المیزان، مجمع البیان و نمونه» را مورد مطالعه قرار دادهاست. نتایج این پژوهش نشان میدهد که غالب نحویان برای «إنَّ» در مواضع مشخص شده معنای تأکید را پذیرفتهاند و بدین ترتیب وقف بر سر آن و ابتدا از ما بعدش را جایز شمردهاند، در حالی که با توجه به تحقیق در مورد سیاق آیات قبل و بعد آیات مورد نظر و فضای نزول آیه و دیدگاه مفسران، «إنَّ» در تمام موارد معنای تأکید نخواهد داشت، بلکه در بیشتر موارد دلالت بر تعلیل مینماید.
Context is one of the most important ways to discover the correct meanings of verses, ignoring it will lead to an incomplete interpretation of the Quran; it will be difficult to understand the verses correctly. Quranic commentators and scholars always have emphasized the importance of the implications of the verses in the proper understanding of Quranic verses. Therefore, with more attention to context, the verses themselves can be used to understand the meaning of God's word. Among the places where the context can have a significant role in it, is the final words of the verses of the Qur'an begin with the word "ın' a". This term is used emphatically in the final sentences of verses and most of them, in addition to being, also have the meaning of the arguing. This article attempts to examine the role of the context on "ın' a" in some of the final terms of the Qur'anic verses. In order to get the meaning of "ın' a" in the mentioned verses, we have studied the "al-Furqan, al-Tahrir and al-Tunvir, Bahr al-Mahitat, Ruh al-Me'ani, Kisaf, al-Mizan, mjma- al-Bayan and nemone" interpretations. The results of this study indicate that the majority of specialists in grammer have accepted the meaning of "emphasis" in the specified positions. And have allowed waqf over it, and start, after this word. While according to the context, before and after of the verses and the commentators' view; it does not have emphasize meaning in all cases, but in most cases it argues
https://jrla.isca.ac.ir/article_66811_e35494f394b8f46d7714015a8a6040ed.pdf
قران کریم سیاق
إنَّ تأکیدیه و تعلیلیه
تفسیر وقف و ابتدا
: Context
emphatic or arguing "ın' a"
Interpretation
per
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
2018-08-23
3
10
65
95
10.22081/jrla.2019.50770.1178
66812
Original Article
بررسی چهار گونۀ ادبی شعر شیعی متأثر از قرآن کریم
The checking of four species of shia poetry affected by Holy Quran
اکرم کرمی
akramekarami3845@gmail.com
1
زهرا پارساپور
zparsapoor@yahoo.com
2
..........
هیئت علمی
زبان و ادب فارسی رشد و گسترشی چشمگیر در فرهنگ و تمدن اسلامی داشته است. این در درجه نخست مرهون تأثیری است که قرآن کریم بر اندیشه دانشمندان، متفکران، ادیبان، شاعران و دیگر گروههای جامعه داشته است. قرآن مجید شاعران، هنرمندان و نویسندگان فارسی را در دو سطح شکلی و محتوایی تحت تأثیر خود قرار داده است. پژوهشهای گسترده درباره تأثیر قرآن در آثار ادبی نشان میدهد که عبارات و اشارات شاعران به محتوای تاریخی، کلامی، دینی، اخلاقی و فکری قرآن از یکسو و کاربرد تصاویر قرآنی، آرایههای لفظی و معنوی و نیز ساختار متنی قرآن از سوی دیگر بسیار عمیق و گسترده است. آنچه در این مقاله موردبررسی قرارگرفته است، تأثیر قرآن بر شکلگیری زیرگونههای ادبیِ کهن در نسخههای خطی جنگهایی است که شاعران شیعی سرودهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که شاعران بهویژه شاعران شیعی در شکل دادن و سرودن این زیرگونهها و یا گونههای فرعی تا چه حد متأثر از شکل و محتوای آیات قرآنی بودهاند. بعضی ازاینگونهها مانند «بسمالله نامه» اختصاص به شعر شیعی ندارد و در شعر دیگر شاعران مسلمان نیز یافت میشود. برخی دیگر ازاینگونهها مانند «سلام نامه»، «صلوات نامه» و «لعن نامه» تنها در حوزه ادبیات شیعی شکلگرفتهاند و برای نخستین بار در این مقاله معرفی و مورد تحلیل قرارگرفتهاند.
The artificial and literary miracle of Holy Quran is influenced Persian poets and literati in two form and content level. The widespread researchs about the influence of Quran on literature shows that poets phrases and tips on historical –religious- moral and intellectual content on one hand and Quranic pictures usage- lexical and semantic arrays and the structure of Quran text from other hand too is completely impressive and significiant. What we want to pay in this back ground is the influence of Quran on sub-species of ancient literature which we faced to them in shia manuscripts collection. The result in this research shows that poets especially shia poets were been effected from shape and Quran signs content in formation and compose this sub species or the following specias. Some of this genres like(besmellah nameh) doesn’t have to shia poetry. Another genres like(salam nameh- salvat nameh- laan nameh) have formed only in shia poetry and for the first time in this article are raised and introduced. Key words:litrerary genres- shia poetry- the influence of Quran
https://jrla.isca.ac.ir/article_66812_6ab38903654b35ce9aad72ff57c891f0.pdf
گونههای ادبی
شعر شیعی
ادبیات فارسی
قرآن کریم
litrerary genres
shia poetry
Persian the literature
The Holy Quran
per
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
2018-08-23
3
10
95
119
10.22081/jrla.2019.51084.1183
66813
Original Article
تجلّی پایداری حضرت زینب (السّلام الله علیها) در ادبیات عاشورایی (مورد پژوهانه: ده جلد ادب الطّف)
The manifestation of Zaynab's (Al-Salam Allah's Alisha) stability in Ashura literature (Case Study: Ten Volumes of Literature)
فرشته جمشیدی
pransesjamshidi@gmail.com
1
علی اکبر محسنی
mohseni0310@yahoo.com
2
مجید محمدی
mohammadimajid44@gmail.com
3
دانشگاه رازی
دانشگاه رازی
دانشگاه رازی
در تاریخ حماسة عاشورا، حضرت زینب (س) به عنوان سفیر افتخار آمیز کربلا با خطبه های آتشین و کوبنده در برابر دشمنان اسلام شناخته شده است. وصف پایداری حضرت زینب (س) از موضوعات مهمی است که در کانون توجة شاعران فراوانی قرار گرفته است. از جمله، برخی از شاعرانی هستند که در مجموعة ده جلدی کتاب «أدب الطّف» تألیف جواد شبر نام و اشعار عاشورایی آنها گرد آوری شده است. از اینرو، مقالة حاضر با نگاه توصیفی- تحلیلی به بررسی اشعار شاعران نامبرده پرداخته و به این مهم ره یافته که شاعران مورد پژوهش، در خلال وصف ویژگیهای حضرت زینب (س) همچون صبر و پایداری، عفّت و پاکدامنی و نیابت از امام حسین (ع) و صیانت از اسلام، به ترسیم حوادث و روی داده در کربلا، سوگواری بر شهدای کربلا، بزرگداشت مقام و منزلت ایشان، بیان شکنجهها و آزار و اذیّتهایی که کودکان و زنان اهل بیت (علیهم السّلام) در دوران اسارت متحمل شدند و هتک حرمتی که به آنها شد،دادخواهی حضرت زینب (س) از جد بزرگوار (ص) و پدر گرامیشان امام علی (ع) و بیان تنهایی و نداشتن پناهگاه پس از برادر بزرگوارشاین (ع)، پرداختهاند.
In the history of Ashura, Hazrat Zaynab (AS) has become known as the proud ambassador of Karbala and the fiery and sermonate sermons against the enemies of Islam. The description of Zaynab's (S) sustainability is one of the important issues that has been at the center of the minds of many poets. Among them, there are some poets who have been compiled in a collection of ten volumes of the book ": Adib al-Taf " by Jawad Shabbar and their poems of Ashura. Therefore, the present article analyzes the poems of the poets and analyzes the poems of the mentioned poets. In this study, the studied poets, while describing the attributes of Zaynab (sa) such as patience and perseverance, chastity and purity from Imam Hussein As well as protecting Islam, it traces the incidents and calamities in Karbala, Ratha and mourning the martyrs of Karbala, commemorates their dignity, the expression of torture and persecution suffered by the children and women of the Ahlul Bayt (PBUH) during the captivity. The vicious assault on them resulted in the plea of Hazrat Zainab (PBUH) from the Great Imam (PBUH) and his father, Imam Ali (AS), and B I am lonely and do not have a solid shelter after their great brother Imam Hussein (AS).
https://jrla.isca.ac.ir/article_66813_1445db5f545633eae40bf9c4a4ef338c.pdf
"ادب الطّف"
"شعر عاشورایی"
"پایداری"
"حضرت زینب (س)"
"Adib al-Taf"
"Ashurian Poem"
"Sustainability"
" Hazrat Zainab (SA)"
per
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
2018-08-23
3
10
119
1137
10.22081/jrla.2019.51096.1184
66814
Original Article
نقد و بررسی نظریه بسط متن در تحلیل انسجام متنی سوره های قرآن
nagd baresi nazari bast matn dar ensejam matni surehai quran
محمد خامه گر
khamegar@gmail.com
1
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی- پژوهشکده اسلام تمدنی- گروه قرآن وعلوم اجتماعی
یکی از مباحث ارزشمند در تفسیر قرآن، بررسی کیفیت تناسب و ارتباط آیات یک سوره قرآن با یکدیگر است که در علم متن شناسی از آن با اصطلاح انسجام متنی سوره های قرآن یاد میشود تاکنون حدود 15 نظریه مختلف برای تبیین کیفیت انسجام متنی سوره های قرآن ارائه شده است. یکی از نظریات جدیدی که برای ترسیم کیفیت انسجام متنی سوره های قرآن مطرح شده است نظریه «بسط متن» است. این نظریه از سوی حسین عبدالرؤوف استاد مطالعات قرآنی دانشگاه لیدز در سال (2005 م) در پاسخ به ادعاهای ریچارد بل درباره گسسته بودن ارتباط آیات درون سورهها مطرح شده است. در این نظریه انسجام متنی یک سوره با بسط مفاهیمی مانند مسئله معاد یا فرمانروایی خدا بر جهان در بخش های مختلف سوره تحلیل میشود. گرچه حسین عبدالرؤوف با طرح نظریه بسط متن برای دفاع از انسجام متنی سوره های قرآن تلاش ارزشمندی را ساماندهی کرده است ولی دیدگاه او برای ترسیم انسجام متنی قرآن دقیق نیست و چند اشکال مهم بر آن وارد است که مهم ترین آنها عبارتند از: روشمند نبودن تشخیص مفهوم قابل بسط، غیر علمی بودن معیار بسط متن، عدم توجه به شواهد لفظی در انسجام متنی. برای آشنایی کامل با ابعاد نظریه بسط متنی و تحلیل جنبه های مثبت و منفی آن در این نوشتار مباحثی مانند مفهوم بسط متن، عوامل انسجام متنی در نظریه بسط متن، تحلیل انسجام متنی آیات نخست سوره اسراء با نظریه بسط متن و نقد و بررسی نظریه بسط متنی تحلیل میشود.
یکی از مباحث ارزشمند در تفسیر قرآن، بررسی کیفیت تناسب و ارتباط آیات یک سوره قرآن با یکدیگر است که در علم متن شناسی از آن با اصطلاح انسجام متنی سوره های قرآن یاد میشود تاکنون حدود 15 نظریه مختلف برای تبیین کیفیت انسجام متنی سوره های قرآن ارائه شده است. یکی از نظریات جدیدی که برای ترسیم کیفیت انسجام متنی سوره های قرآن مطرح شده است نظریه «بسط متن» است. این نظریه از سوی حسین عبدالرؤوف استاد مطالعات قرآنی دانشگاه لیدز در سال (2005 م) در پاسخ به ادعاهای ریچارد بل درباره گسسته بودن ارتباط آیات درون سورهها مطرح شده است. در این نظریه انسجام متنی یک سوره با بسط مفاهیمی مانند مسئله معاد یا فرمانروایی خدا بر جهان در بخش های مختلف سوره تحلیل میشود. گرچه حسین عبدالرؤوف با طرح نظریه بسط متن برای دفاع از انسجام متنی سوره های قرآن تلاش ارزشمندی را ساماندهی کرده است ولی دیدگاه او برای ترسیم انسجام متنی قرآن دقیق نیست و چند اشکال مهم بر آن وارد است که مهم ترین آنها عبارتند از: روشمند نبودن تشخیص مفهوم قابل بسط، غیر علمی بودن معیار بسط متن، عدم توجه به شواهد لفظی در انسجام متنی. برای آشنایی کامل با ابعاد نظریه بسط متنی و تحلیل جنبه های مثبت و منفی آن در این نوشتار مباحثی مانند مفهوم بسط متن، عوامل انسجام متنی در نظریه بسط متن، تحلیل انسجام متنی آیات نخست سوره اسراء با نظریه بسط متن و نقد و بررسی نظریه بسط متنی تحلیل میشود.
https://jrla.isca.ac.ir/article_66814_b586a45874e37b758e4f00d4c0ddd2d2.pdf
نظریات انسجام متنی سوره های قرآن
نظریه بسط متن
حسین عبدالرؤوف
انسجام متنی سوره اسراء
نظریات انسجام متنی سوره های قرآن
نظریه بسط متن
حسین عبدالرؤوف
انسجام متنی سوره اسراء
per
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
2018-08-23
3
10
137
154
10.22081/jrla.2019.50891.1179
66815
Original Article
بررسی عناصر داستانی تولد حضرت مسیح (ع) در سوره مریم
Study of the storytelling elements of the birth of Christ (AS) in Surah Maryam
فاطمه عظیمی
fatemeazimialavi@gmail.com
1
جمال فرزندوحی
farzandwahy@yahoo.com
2
دانشگاه رازی
دانشگاه رازی
از جمله فصاحتها و بلاغتهای لفظی بیپایان قرآن کریم شیوهی خاص قصهپردازی آن است، نه قصه های خیالی و از جنس قصههای ساخته ذهن بشر، بلکه قصههای واقعی و عبرتآموز از شخصیت-های واقعی تاریخ را بیان داشته است و در این بیان در عین کلی گویی مفاهیم والا را به بهترین شکل ممکن منتقل میکند. به عبارتی خواننده را به فضای داستان میبرد تا با در نظر گرفتن تمام رخدادها و موقعیتها همگام با داستان پیش رود. صاحب نظران در حیطه ادبیات داستانی به عناصری دست یافتهاند که رعایت آن عناصر به داستان جذابیت و گیرایی می بخشد. در این پژوهش نحوه حضور این عناصر در داستان تولد حضرت مسیح (ع) در سوره مبارکه مریم، بررسی شده است. به این ترتیب که ابتدا به تعریف عناصر داستانی پرداخته شده و ضمن معرفی اصطلاحات، شیوه ترکیب و ارتباط این عناصر در آیات 16 إلی 33 سوره مبارکه مریم مورد تحلیل قرار گرفته است. این آیات معجزه تولد حضرت مسیح (ع) را بصورت داستانی فوق العاده جذاب و گیرا بیان می فرماید. روش تحقیق مورد استفاده اسنادی وکتابخانه ای است.
One of the most eloquence and rhetoric of the Holy Qur'an is its particular storytelling style, not fictional tales from the stories of the human mind, but real and learned stories from the personality. The realities of history have been expressed, and in this expression, while generalizing, it transmits the supreme concepts to the best possible. In other words, the story takes the reader into a story that goes along with the story, taking into account all the events and circumstances. The experts in the field of fictional literature have achieved elements that adhere to the story of attraction and attractiveness. In this research, how these elements are present in the story of the birth of Christ in the sura of Mobarakeh Maryam. In this way, firstly, the definition of the narrative elements has been studied and, while introducing the terms, the method of combining and linking these elements has been analyzed in verses 16 and 33 of the sura of Mobarakeh Maryam. These verses express the miracle of the birth of Christ (AS) as an incredibly fascinating story. The research method used is documentary and library.
https://jrla.isca.ac.ir/article_66815_5fd69fe0d1d2b29f2d6383a51634615e.pdf
قرآن
حضرت مسیح (ع)
حضرت مریم (س)
عناصر داستان
Quran
Prophet Jesus (PBUH)
Prophet Mary (SA)
elements of the story