ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی فراکارکرد متنی در نیایش چهاردهم صحیفۀ سجّادیه (رویکرد نقشگرای مایکل هلیدی)
بر اساس نظریۀ نظاممند هلیدی، فراکارکرد متنی با توجّه به ساختار آغازگانی- پایانی و نشان-داری و بینشانی هر بند، شیوه و عملکرد نویسنده در القای پیام مورد نظر خویش را معیّن میکند و با بررسی ارتباط دستوری، واژگانی و پیوندی یک متن، تحلیل جامعی از چگونگی انسجام و پیوستگی بندهای مختلف آن ارائه میدهد؛ لذا در این پژوهش برآنیم با واکاوی فراکارکرد متنی در نیایش چهارده صحیفۀ سجّادیه، عملکرد امام سجّاد(ع) در القای نارضایتی از تعدّی ظالمان و توسّل به پرودگار از این ظلم را به روشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از فراکارکرد متنی هلیدی بررسی کنیم و در این راستا عوامل انسجامبخشی را مورد توجه قرار دهیم که صحیفۀ سجّادیه را پس از قرآن و نهجالبلاغه به ماندگارترین متن اسلامی تبدیل کرده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد، بیشتر فرازهای این نیایش با آغازگری مرکّب شروع میشوند که از دید ایشان؛ نقطۀ شروع مناسبی برای درخواست از پروردگار و القای پیام خود بوده و بر پیوستگی متن کمک کرده است. اما در میان گونههای متنوّع انسجامی در این متن، عنصر ارجاع، تکرار و ادات پیوند افزایشی از بسامد بالایی نسبت به دیگر عناصر برخوردارند و تأثیر شگرفی در برجستهسازی کلام وی و پیوستگی و گستردگی بندهای نیایش ایفا کردهاند.
https://jrla.isca.ac.ir/article_22013_a8213fb52beb112ba6a60eb736ed8d8a.pdf
2016-08-22
9
31
رویکرد نقشگرا
فراکارکرد متنی
صحیفۀ سجّادیه
نیایش چهاردهم
تورج
زینی وند
t_zinivand56@yahoo.com
1
دانشگاه رازی کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
مریم
بهرامی
bahramim91@gmail.com
2
ارشد فارغ التحصیل رازی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
انسجام واژگانی در نامه های افشاگرانه امام علی(ع)به معاویه
چکیده : کشف عوامل انسجامی متون خصوصاً در موضوعات همگون و از زبان معصوم، یکی از دغدغه های تحلیلگران متن به ویژه در قالب زبان و زبان شناسی است. اگر چه به انسجام از زوایای مختلف دستوری، پیوندی، واژگانی و آوایی پرداخته می شود، اما جنبه واژگانی یکی از شاخص های تعیین کننده در میزان پیوند اجزای متن محسوب می شود. این پژوهش با رویکرد مذکور، نامه های حضرت علی)ع( که در موضوع و محتوایی نزدیک به هم به معاویه نگاشته شده است را به منظور دریافت شیوه های بیانی حضرت و انتخاب واژگانی مؤثر بر مخاطب، مورد بررسی قرار می دهد. نمونه گیری از خطبه های مذکور و تحلیل آن از طریق جمع آوری کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد.داده ها حاکی از آن است که از بین - 14 عامل انسجام واژگانی مورد بررسی در این نامه ها، ترادف و طباق ایجاب بیشترین دامنه را به خود اختصاص داده که این امر در سه نامه صریح و تهدید آمیز آن حضرت، یعنی نامه های 10 ، 17 و 28 نمود افزون تری دارد که توضیح افزون و ذکر متضاد که موجب روشنایی و صراحت مطلب می گردد، در این دو عامل رخ می نماید در حالی که عوامل دیگری مانند شمولیت و طباق سلب، از این قوت برخوردار نیست. پس از آن تکرار صریح و جزئی برای تثبیت و محکم نمودن امر، جایگاه خود را در میان عوامل، حفظ نموده است .
https://jrla.isca.ac.ir/article_22015_b12da4ad46f54da260d4a8a1f0e94cc6.pdf
2016-08-22
31
57
امام علی(ع)
معاویه
انسجام
نامه های نهج البلاغه
انسیه
خزعلی
e.khazali@alzahra.ac.ir
1
هیأت علمی دانشگاه الزهرا
AUTHOR
مریم
هاشمیان
mhashemzade321@gmail.com
2
کارشناسی ارشد
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل زیبایی شناختی تصویرهای ادبی آیات جهاد در قرآن
از جمله جلوههای زیبایی کلام خداوند تصویرگریهای آن است که دارای جذابیت، پویایی و خلاقیت فوق-العادهای است. هدف از تصویرگری در قرآن، تحقق غرض دینی و انتقال پیام قرآنی و تثبیت معانی مورد نظر در ذهن خواننده و شنونده است. یکی از مهمترین موضوعاتی که قرآن کریم در ابعاد گستردهای به آن پرداخته مبحث جهاد است که در قالبی بسیار زیبا و هنرمندانه بیان شده است. خداوند متعال از دلالتهای زبانی واژهها برای نشان دادن معانی مورد نظر خود به زیبایی و دقت اعجازآمیزی یاری گرفته است. پژوهش حاضر بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی تصویرهای ادبی آیات جهاد را مورد واکاوی و تحلیل زیبایی شناختی قرار دهد. برآیند پژوهش نشان میدهد که قرآن کریم در بیان مفاهیم آیات جهاد بیشتر از استعاره و کنایه بهره جسته و تصاویری پویا، خیره کننده و در عین حال متنوّع و سرشار از احساسات ارائه نموده است. کلیدواژهها: قرآن کریم ، آیات جهاد، تصویر ادبی.
https://jrla.isca.ac.ir/article_22017_4e36d223ff6173ffff9a01ee1f1f61a9.pdf
2016-08-22
57
77
کلیدواژهها: قرآن کریم
آیات جهاد
تصویر ادبی
سید مهدی
مسبوق
smm.basu@yahoo.com
1
دانشیار دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR
مریم
علی کرمی
s.masboogh@yahoo.com
2
دانشگاه بوعلی سینا
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
لایه های سبک شناسی «شرح دعای صباحِ» آقا نجفی قوچانی
سبک شناسی، یکی از موضوعات ادبی است که در سدة أخیر، توجه ویژهای از طرف ادبیان و سخنوران به آن شده است. سبک ادبی، از اندیشة هر فرد سرچشمه میگیرد که بیان کنندة نگرش و بینش آن فرد به واقعیتهای پیرامونش است. نوع الفاظ، ترکیبات و جمله بندی و طرز تعبیر معانی، مهم ترین عوامل در چگونگی سبک ادبی است. در این میان از جمله متونی که شایستگی و ارزش بررسی و تجزیه و تحلیل دارد، متون دینی بویژه ادعیهها و شروح آنها است، دعای صباح امیرمؤمنان علی (ع) یکی از متون دینی است که توجه بسیاری از علمای شیعه را به خود جلب نمود و شروح بسیاری برای آن نوشته شد. یکی از بهترین شروح آن که به دلیل جلوه-های ادبی، بلاغی و عرفانی از جایگاه والایی برخوردار است، شرح دعای صباح أثر آقا نجفی قوچانی می باشد. نوشتار حاضر بر آن است، تا عناصر سبکی شرح دعای صباح آقا نجفی در سه سطح زبانی( آوایی، واژگانی و نحوی)، ادبی(صنایع بدیعی و بیانی) و فکری و میزان انسجام این سطوح با همدیگر به روشی توصیفی ـ تحلیلی در سایه سبک شناختی تجزیه و تحلیل شود، تا به واسطهی این عوامل، شناخت هر چه بهتر و دقیقتری از این شرح به دست آمده و زیباییها و ارزشهای ادبی آن تبیین گردد.
https://jrla.isca.ac.ir/article_22018_949dc671be5562aae41a95b6bf6760b2.pdf
2016-08-22
77
99
دعای صباح
آقا نجفی قوچانی
سبک شناسی
رسول
بلاوی
r.ballawy@gmail.com
1
استادیار دانشگاه خلیج فارس، بوشهر
AUTHOR
محمد
غفوری فر
m.ghafourifar6@gmail.com
2
استادیار دانشگاه کوثر، بجنورد
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی تحلیلیّ بینامتنیت احادیث نبویّ (ص) در اشعار ابوالعتاهیه
ابوالعتاهیه از شاعران پرآوازه و مشهور دورة عباسی است که اشعاری زیبایی در فنون مختلف ادبی سروده است. همو، در سرودن اشعار زاهدانه، شهرت و مهارت ویژهای یافته است، تا جایی که او را پیشوا و پایهگذار شعر زهد در این دوره، لقب دادهاند. صاحبنظران و ناقدان در مورد ریشة زهدیات این شاعر، دیدگاههای مختلفی ابراز داشتهاند. برخی، زهدیات او را متأثر از اندیشههای مانوی و برخی دیگر او را وامدار فرهنگ یونانی و بودایی قلمداد نموده و بعضی دیگر نیز، او را متأثر از فرهنگ اسلامی و عقاید نبویّ دانستهاند. این مقاله، با روش تحلیلی- توصیفی، بینامتنیت احادیث نبیّ مکرّم اسلام (ص) در اشعار زاهدانة ابوالعتاهیه را به بوتة نقد و تحلیل ادبی گذارده است. تاثیرپذیری شاعر از احادیث پیامبر اکرم (ص)، ابعاد گستردهای دارد: استفاده از واژگان احادیث، به کارگیری عبارات و اثرپذیری از مضامین و مفاهیم احادیث به گونة غیر مستقیم و پنهان، برخلاف شیوههای رایج در میان شاعران، از جمله آنهاست. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان میدهد که بهرهگیری شاعر از احادیث نبوی، یکی از شاخصههای مهم و ارزشمند شعری اوست که فضایی عطرآگین را بر اشعارش پوشانده است و شمیم جانبخش آن مشام خوانندگان و شنوندگان را نواخته است. وامگیری از این احادیث،، اشعار او را به مجموعهای از معارف پرارزش انسانی و تعالیم والای دینی تبدیل ساخته است. همو، با این شیوة ادبی، واژگانی تولیدی و جدید، عباراتی جذاب و روان و نیز مضامینی حکیمانه و نوظهور را احیاء، و به ادب عربی هدیه نموده است.
https://jrla.isca.ac.ir/article_22021_514a8b5ed3c7f63f4a8f78b42ee3d43d.pdf
2016-08-22
99
127
بینامتنیت
اسلوب
واژگان
محمدحسن
امرایی
amraee.phd@yahoo.com
1
دانشگاه رازی
LEAD_AUTHOR
غلامعباس
رضایی هفتادر
ghrezaee@ut.ac.ir
2
دانشگاه تهران
AUTHOR
پژمان
ظفری
zafari6262@gmail.com
3
دانشگاه کرمانشاه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عنصر تصویرپردازی در خطبهی أشباح نهجالبلاغه
تصویرپردازی یکی از ارکان مهم زیباییشناسی در کلام محسوب میشود که از دیرباز مورد توجه ادباء و ناقدان بوده؛ بدین صورت که ادباء، تصویر را جزء لاینفک آثار خود میدانستند و ناقدان نیز آثار آنها را از این منظر مورد تحلیل و ارزیابی قرار میدادند. در این پژوهش سعی بر آن است که با روش تحلیلی-توصیفی خطبهی أشباح را از نظر تصویر و تصویرپردازی مورد ارزیابی قرار دهیم. لازم به ذکر است که در این خطبه با توجه به مفهوم جملات و میزان آشنایی خواننده با وجهشبه و رعایت اقتضای حال مخاطب و درک عموم از تشبیهات بلیغ و مؤکد مفصل استفاده شده که این نشاندهندهی تناسب تصویر با معناست و یا استعمال کنایه در متونی که مملو از عاطفهی ترس و هجو است نشان از هماهنگی تصویر با عاطفه است و یا بسامد بالای تشخیص نسبت به تجسیم در این خطبه علاوه بر پویایی بخشی به متن؛ با توجه به حجم زیاد جملات فعلیه نسبت به جملات اسمیه نشان از سنخیت تصویر با اسلوب است زیرا جملات فعلیه نیز نسبت به جملات اسمیه متن را متحرکتر میکنند.
https://jrla.isca.ac.ir/article_22024_804953db92cb94f975f4043c78d4d275.pdf
2016-08-22
127
146
: امام علی (ع)
نهجالبلاغه
خطبهی أشباح
زیباییشناسی
تصویرپردازی
عاطفه
رحمانی
atefh.27aban.rahmani@gmail.com
1
دانشجو
LEAD_AUTHOR
احمد
پاشازانوس
ahmad-pasha95@yahoo.com
2
استاد
AUTHOR