ORIGINAL_ARTICLE
بررسی وتحلیل با هم آیی واژگانی سوره حج ومومنون
باهم آیی وقوع دو یا چند کلمه با فاصله کوتاهی درون یک پیکره زبانی است که انتخاب هر واژه بر روی انتخاب سایر واژگان و وقوع آن ها اثر می گذارد . هدف پژوهش حاضر بررسی باهم آیی واژگانی در دو سوره حج و مؤمنون می باشد که به روش توصیفی –تحلیلی با رویکرد تطبیقی پس از معرفی 19 رابطه باهم آیی به استخراج بررسی و تحلیل واژگان باهم آیند در سوره های مدنظر پرداخته است که 17رابطه باهم آیی از میان 19 رابطه در سوره حج و مؤمنون یافت شد . یافته های تحقیق نشان می دهد که 186 باهم آیند در سوره حج و 90 باهم آیند در سوره مؤمنون بر اساس روابط معنایی مذکور طبقه بندی شدند که در مجموع 276رابطه ازمیان 78آیه سوره حج و 118آیه سوره مؤمنون می باشد . در این پژوهش تعداد وقوع برخی از کلمات باهم آیند قرآن به صورت اتفاقی از بین کلمات باهم آیند انتخاب و در کل مصحف شریف شمارش شدند تا نشان داده شود کلمات باهم آیند وقوع بالایی باهم دارند . در این میان رابطه اسنادی بیشترین وقوع را در سور حج و رابطه جنسی در سوره مؤمنون داشت و کلمات باهم آیند استخراج شده از نظر داشتن فاصله و یا نداشتن فاصله نیز مورد بررسی قرار گرفتند و نتیجه به دست آمده نشان داد ، اکثر صورت های باهم آیند در سور حج بی فاصله و در سوره مؤمنون ، بافاصله می باشند.
https://jrla.isca.ac.ir/article_65865_4ed263985978fe8f36d7e2150aee77b0.pdf
2018-02-20
9
39
10.22081/jrla.2018.49520.1160
باهم آیی
حج
مؤمنون
حسین
خاکپور
dr.khakpour@theo.usb.ac.ir
1
گروه علوم قران وحدیث دانشگاه سیستان وبلوچستان
LEAD_AUTHOR
ولی اله
حسومی
dr.hasoomi@theo.usb.ac.ir
2
گروه علوم قران وحدیث دانشگاه سیستان وبلوچستان
AUTHOR
فاطمه
کیخا
keykha.fateme313@gmail.com
3
علوم قران وحدیث
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واژگان چندمعنا و اهمیت آن در ترجمه قرآن بر اساس بافت
معناشناسی شاخهای از زبانشناسی است که به بررسی معنا میپردازد. این علم، از علوم بشری، از دیرباز مورد توجه زبان-شناسان بوده است. معناشناسی واژههای قرآن یکی از اساسیترین پایههای فهم و تفسیر دقیق قرآن است و این پدیده یکی از ویگیهای زیباییشناختی قرآن کریم میباشد. در بررسیهای معناشناختی مطالعات زبانشناسی «چندمعنایی»، یکی از موضوعات قابل طرح در همهی سطوح زبانی بوده که از آن جمله، چندمعنایی در عین همخوانی هر یک از معانی ذکر شده با بافت آیات است. در پژوهش حاضر چگونگی پردازش مفسران به پدیدهی چندمعنایی و تأثیرپذیری مترجمان از آنها و همچنین توجه آنها به مسئلهی بافت در معناشناسی واژگان چندمعنا، مورد بررسی قرار گرفته است و به این اصل اساسی توجه نموده که نقش بافت در تعیین واژگان چندمعنا به چه صورت میباشد. در نوشتار حاضر، با تکیه بر روش توصیفی - تحلیلی، ترجمهی شماری از واژگان در سورهی حج بر اساس بافت کلی آیه و سوره، مورد بررسی قرار گرفته است و نتیجهی بررسی بیانگر آن است که در بحث واژگان چندمعنا نمیتوان دربارهی معنای یک واژه حکم قطعی صادر نمود و گفت که این واژگان حتما دارای معنای واحدی هستند و مترجمان همواره در برگرداندن این نوع از واژگان یکدست نبوده و گاه معانی متفاوتی از یکدیگر انتخاب نمودهاند.
https://jrla.isca.ac.ir/article_65866_247673fa23f471f03ed49ef721eae98a.pdf
2018-02-20
39
61
10.22081/jrla.2018.49305.1157
قرآن کریم
چندمعنایی
بافت
سوره حج
احمد
امیدعلی
ahmad.o517@yahoo.com
1
دانشگاه اراک
LEAD_AUTHOR
فاطمه
خلیلی
fateme.khalili4186@gmail.com
2
دانشگاه اراک
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تصویرهای هنری در شعر عاشورایی شریف رضی (مطالعه مورد پژوهانه: قصیدۀ کربلا)
تصویر در متن ادبی نشان دهندۀ نوع نگاه شاعر به دنیای اطراف اوست. بررسی تصاویر هنری در شعر شاعران از زمانهای قدیم تا به حال با روشهای متفاوتی شکل گرفته است. در ادبیات قدیم صور خیال، تشبیه، استعاره، مجاز وکنایه عناصر تصویر ساز شعر بوده اند. در نقد معاصر به جز تصاویر شعری گذشته بررسی عناصری مانند گفتگو، حرکت و رنگ نیز وارد حوزه نقد تصویر شده است. از طرفی شعر عاشورایی به عنوان بخشی از ادبیات متعهد ملتهای مسلمان بخصوص شیعه در طی چند قرن تلاش کرده تا با بیانی تأثیر گذار به ترسیم حوادث وآرمانهای این واقعه عظیم بپردازد. از جمله شاعران بزرگ شیعه که خود را پیوسته متعهد به ارزشهای عاشورا دانسته و در چند قصیده طولانی به ذکر مصائب خاندان پیامبر اکرم (ص) پرداخته است «شریف رضی» می باشد. قصیده «کرب و بلا» معروفترین مرثیه او در مورد عاشورا و سرنوشت خاندان نبوی است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی قصد دارد به بررسی تصاویر شعری مرثیه شریف رضی بپردازد و جایگاه ادبی این شاعر و بخشی از زیبایی های شعر او را نشان دهد. در این شعر کاربرد تصاویر استعاری نسبت به بقیه تصاویر از بسامد بالاتری برخورداراست. بی تکلفی و سادگی استعاره در شعر شریف رضی نشان دهندۀ سادگی زبان شعری اوست. بقیه اجزاء تشکیل دهنده تصاویر مانند تخیل ،عاطفه، تشخیص، رنگ، گفتگو و حرکت نیز همه در راستای دو تصویر اصلی شکل گرفته در قصیده یعنی تصویر مظلومانه امام حسین (ع)، اهل بیت و یاران ایشان و تصویر ظالمانه دشمنان امام (ع) می باشد.
https://jrla.isca.ac.ir/article_65867_bb2db8c71d946dd1ee0c9c5049ae5d8f.pdf
2018-02-20
61
89
10.22081/jrla.2018.47269.1120
شریف رضی
شعر عاشورایی
تصویر هنری
زهرا
فرید
z.farid@alzahra.ac.ir
1
استاد یار و مدیر گروه عربی دانشگاه الزهرا(س) تهران
LEAD_AUTHOR
ریحانه
ملازاده
r.mollazadeh@alzahra.ac.ir
2
دانشگاه الزهرا
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی بلاغی التفات معرفه و نکره در کلمات مشابه و متضاد قرآن کریم
مبحث تعریف و تنکیر همواره مورد توجه اهل بلاغت قرار گرفته و برای این مبحث علاوه بر اغراض اصلی، اغراض فرعی نیز ارائه شده است. در این پژوهش سعی شده است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به تفاسیر و کتب بلاغی و لغوی، بحث التفات تعریف و تنکیر در کلمات مشابه (اشتراک لفظی) و کلمات متضاد موجود در یک آیه، از دریچۀ علم بلاغت در قرآن کریم بررسی گردد. این پژوهش نشان میدهد که در آیات بررسی شده، معرفه و نکره در اغراض فرعی خود بیشتر بهکار برده شدهاند. کلمات نکره در بین اغراض فرعی خود، بیشتر بار معنایی کثرت و تعظیم و تقلیل را به دوش میکشد و کلمات معرفه که در این آیات، تماماً با (ال) تعریف همراه هستند، بیشتر بار معنایی کمال و تعظیم را به همراه دارد. در مواردی التفات میان معرفه و نکره بیانگر نوع نگرش موجود در یک مسأله است به این معنی که خداوند متعال با بهکارگیری بجای مباحث زبانی و ادبی و التفات معرفه و نکره میان کلمات متضاد، از نگرش و اعتقاد درست پرده برداشته و نگرش و عقیدۀ نادرست دیگران را نیز افشا نموده است.
https://jrla.isca.ac.ir/article_65868_7b0f1166e2dfd925d18df3bbc4ea4124.pdf
2018-02-20
89
107
10.22081/jrla.2018.48749.1143
قرآن کریم
بلاغت
التفات
تعریف
تنکیر
مجتبی
عمرانی پور
emranipour@ut.ac.ir
1
پردیس فارابی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
مهران
غلامعلی زاده
mehran.ut@gmail.com
2
پردیس فارابی دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه و کارکرد اشعار و امثال عربی در تفسیر مجمع البیان طبرسی
از کهنترین گرایشهاى تفسیری، تفسیر ادبى است که با تمرکز بر علوم ادبی (لغت، صرف، نحو و بلاغت) به دنبال فهم صحیح آیات قرآن کریم میباشد. «مجمع البیان فی تفسیر القرآن» امین الاسلام فضل بن حسن طبرسی (د. ۵۴۸ هـ.ق) از جمله تفاسیر جامع اجتهادی و از حیث ادبی از غنیترین آن به شمار میآید. طبرسی در این کتاب با طرح جنبههای معناشناسی واژهها، إعراب آیات، تحلیلهای صرفی، قرائتهای قرآنی و مباحثی از این دست، به این علم، خدمت شایانی کرد. نگارنده این سطور، رویکرد مؤلّف را در استفاده از اشعار و امثال عربی برای ارائه یک تفسیر جامع بررسی نموده است. پژوهش حاضر بیانگر آن است که مفسّر ارجمند برای تأیید یا تبیین یا ردّ مباحث و دیدگاه های لغوی، صرفی، نحوی، بلاغی، اعتقادی و وجوه قرائات به ابیات و مثَل های عربی استشهاد کرده است. روش تحقیق، به صورت کتابخانهای و مبتنی بر تجزیه و تحلیل دادهها میباشد.
https://jrla.isca.ac.ir/article_65869_0b6b71f39014bd23eb8690d63bda394c.pdf
2018-02-20
107
143
10.22081/jrla.2018.48912.1145
اشعار و امثال عربی
تفسیر ادبی
مجمع البیان
طبرسی
سید مرتضی
حسینی
mh@iaubir.ac.ir
1
گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
باز خوانی قصیده «تائیه» دعبل از رهگذر واکاوی اندیشه، ساختار موسیقایی، تعابیر و تصاویر هنری
دعبل از برجستهترین شاعران متعهد دینی عراق است که آوازه شجاعت و ظلم ستیزیاش بر سر زبانهاست؛ وی شعر و زندگی خویش را در راستای دفاع از مبانی اهل بیت (علیهم السلام) و اثبات حقانیت آنان، گسترش آرمانهای تشیع، نشر فرهنگ قرآن و حدیث قرار داد. بیشتر شهرت این ابرمرد تاریخ ادبی تشیّع مرهون قصیده «تائیه» با موضوعیت مدح اهل بیت، اشاره به حادثهی کربلا و رثای سالار شهیدان (ع)، هجو دشمنان و دفاع از حقوق پایمال شده آنان میباشد. قصیده مذکور در بحر طویل و قافیه «تاء» سروده شده و از نظر ادبی شاعر از تصاویر هنری از قبیل تشبیه، استعاره، کنایه، تضاد، تلمیح و ذکر اشارات تاریخی با هدف زیباییآفرینی و در بیشتر موارد در راستای القای معانی و وضوح هر چه بیشتر مضامین با روح دینی به مخاطب بهره برده و از خلال انتقال اندیشهها و تجارب بی شائبهی خویش از یک سو تعلق خاطر خویش را به خاندان رسالت ابراز نموده و از دیگر سو مخاطب را در غم و اندوه ناشی از فقدان وجود اهل بیت (علیهم السلام) شریک کرده است. پژوهش حاضر در صدد است که با روشی توصیفی تحلیلی این قصیدهی بی بدیل علوی را هم از نظر ساختار موسیقایی، مضمون و محتوای شعری و و هم از بعد تصویری و زیورهای زیبای بیانی و بدیعی مورد تحلیل قرار دهد.
https://jrla.isca.ac.ir/article_65870_74e6e501264c6ee666eda6a43f3f5e9a.pdf
2018-02-20
143
173
10.22081/jrla.2018.49056.1149
دعبل
تائیه
مضمون
ساختار موسیقایی
تصاویر هنری
سوده
مرادیان
m.sode100@gmail.com
1
مربی دانشگاه پیام نور کردستان هستم
LEAD_AUTHOR
محمد
جنتی فر
m.janatifar@yahoo.cm
2
استادیار دانشگاه آزاد قم
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کارکرد تفاوت واژگان قرآنی درساخت ها و سبک های همانند
هدف این پژوهش بررسی تفاوت های واژگان قرآنی درساختها و سبکهای همانند به همراه بیان کارکردهای این واژگان در آیات الهی است. در این پژوهش اثبات این مسأله می شود که چگونه واژگان قرآنی در حوزه ساخت ، معنا وسبک های همانند؛ همراه با تفاوت هایی که دارند، در قرآن کریم با بلاغت وفصاحت کامل بیان شده است؟ و چگونه می توان معنای آن ها را با وجود این تفاوت ها یا تشابه های ظاهری بدون خللی در فصاحت و بلاغت آیات قرآنی باز یافت؟ پژوهنده در این مقاله با اشاره به کاربرد این ساخت ها و تحلیل بافت های گوناگون سبکهای همانند در ترسیم معنای واژگان قرآنی، به مقایسه آیات کریمه و معنای خاص این آیات الهی و دسته بندی آن ها در بافت ها و کارکرد های خاص آن، به عنوان مولّفه های مؤثّر در شناخت مفاهیم قرآن کریم می پردازد. در این مقاله با روش تحلیل یافته ها و بیان شواهد آیات الهی و مقایسه شباهت ها و تفاوت های آن ها ، مؤلّفههای معنایی تمایز بخش میان دلالت دو یا چند واژه مشابه و کاربرد آن ها را با رویکرد زبان شناختی نوین در تعیین نشانههای بارز میان دلالت واژگان هم معنا ، خواهیم پرداخت.
https://jrla.isca.ac.ir/article_65871_9e26a63e2080f4ab742e9c5beaff4347.pdf
2018-02-20
173
200
10.22081/jrla.2018.47064.1114
کارکرد آیات همانند
تفاوت های واژگان قرآنی
ساخت ها و سبک های همانند آیات
حسنعلی
شربتدار
sharbatdar141@yahoo.com
1
دانشگاه فرهنگیان سمنان
LEAD_AUTHOR