دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
1
3
2016
11
21
تحلیل ساختاری ملحمة الحسین جورج شکور بر پایهی مکتب فرمالیسم
9
39
FA
مهین
حاجی زاده
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
hajizadeh_tma@yahoo.com
حکیمه
مطلبی
شهید مدنی آذربایجان
motalebi@yahoo.com
10.22081/jrla.2017.43949.1049
با توجه به اینکه جذابیت آثار هنری ناشی از کیفیت ساختاری آنهاست و این ساختار اثر است که میتواند با نوع کارکرد خود چه زبانی، چه بیانی و زیباییشناسی در میان دیگر آثار ادبی به برجستگی رسیده و به عنوان یک اثر ادبی در جامعه مطرح شود و از آنجا که فرمالیستها نیز متون ادبی را از دیدگاهی ساختاری مینگرند و با بیان مباحثی چون آشناییزدایی و برجستهسازی در جست وجوی نشان دادن ادبیت متن میباشند که از طریق هنجار گریزی و قاعده افزایی صورت میگیرد. لذا ملحمة الحسین جورج شکور شاعر معاصر لبنان به خاطر نمونهی والای فصاحت و بلاغت یکی از مناسبترین متنها برای بررسی از دیدگاه نقد فرمالیستی است. پژوهش حاضر در صدد است تا با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل ساختاری ملحمه الحسین جورج شکور بر پایهی مکتب فرمالسیم بپردازد. واکاوی ابیات این ملحمه مبین آن است که این شاعر علاوه بر اینکه از طریق ترفندهای هنجارگریزی و قاعده افزایی باعث برجستگی زبان خود شده است با بهره گیری از این تکنیکهای ادبی و شگردهای زبانی و هنری پیوندی مناسب میان محتوا و شکل اثر برقرار کرده است. همچنین وی با انتخاب درست وزن و قافیه و حرف روی باعث افزایش موسیقیایی زبان شعر خود شده و آن را به عنوان یک شاهکار ادبی به جامعه عرضه نموده است.
ساختار,فرمالیسم,جورج شکور,ملحمة الحسین
https://jrla.isca.ac.ir/article_22874.html
https://jrla.isca.ac.ir/article_22874_260ac44bfdc80aae9aa3821704174b00.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
1
3
2016
11
21
تصویرپردازی هنری بخل و اسراف در آیینه قرآن کریم
39
65
FA
مرتضی
قائمی
هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا - همدان
mortezaghaemi2@gmail.com
سید محمود
قتالی
کارشناس ارشد
seyedmahmood48@yahoo.com
10.22081/jrla.2017.43861.1044
بررسی تصاویر ادبی قرآن کریم زمینه بهرهمندی هرچه بهتر و بیشتر از آموزه های دینی را فراهم می کند. قرآن کریم با شیوه تصویرگری ، رذایل اخلاقی از جمله شرک، نفاق ، کفر، بخل و اسراف و... را چنان هنرمندانه، معرفی کرده است که مخاطب به خوبی زشتی آنها را درک میکند. بخل و اسراف، دو واژه با بار معنایی منفی و در واقع نشان دهنده افراط و تفریط و خروج از خط میانهروی و اعتدال هستند و بررسی تصاویر ادبی مرتبط به این دو رذیلت، زیبایی آفرینشهای هنری در قرآن را بهتر جلوهگر میسازد.<br /> پژوهش حاضر که به روش تحلیلی – توصیفی انجام شده است، به بررسی و تحلیل تصویرهای هنری قرآن در رابطه با بخل و اسراف پرداخته تا به این سوال پاسخ دهد که تصویر پردازی بخل و اسراف در قرآن چگونه است و چه ویژگیهای ممتازی دارد؟ نتایج حاکی از آن است که قرآن کریم غالبا برای تبیین دقیق رذایل از تصاویر حسی بهره برده است که سرشار از حرکت، حیات و پویایی هستند تا بدین طریق معانی را از راه حس و فکر و وجدان و روان به خواننده منتقل کند. قرآن کریم غالباً با عباراتی کوتاه، اما متنوع و دلنشین تصویری منفی و زشت از اسراف کنندگان در ذهن و خیال مخاطبان خود رقم زده است. لذا تصویر کامل اسراف، در درون نظام تصاویر به هم پیوسته قرآنی، شکل و معنای واقعی خود را پیدا میکند.
"قرآن کریم,تصویر هنری,بخل,اسراف,"
https://jrla.isca.ac.ir/article_22875.html
https://jrla.isca.ac.ir/article_22875_1ee006f2a63f9cac423d08fe52797267.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
1
3
2016
11
21
بررسی مقایسهای سبک ادبی و علمی در خطبهها و نامههای نهجالبلاغه بر پایه معادله بوزیمان
65
85
FA
نورالدین
پروین
مدرس دانشکده شهید محلاتی (ره)
norudin.parvin@yahoo.com
جهانگیر
امیری
دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی کرمانشاه
nparvin68@gmail.com
10.22081/jrla.2017.45924.1082
سبکشناسی آماری از عالمانه ترین و دقیق ترین مکاتب نقدی است که شواهد تجربی را جایگزین قضاوت شهودی قرار داده است. معادله بوزیمان یکی از روشهای سبک شناسی آماری است که نخستین بار بوزیمان دانشمند آلمانی، آن را در سبکشناسی مطرح نمود. به عقیده بوزیمان کمیت ادبیت متن یا جداسازی متن ادبی از دیگر انواع متن، با مقایسه میزان کاربرد افعال نسبت به تعداد صفات قابل تبیین است؛ هر چه تعداد فعلها بیشتر باشد، متن داری سبک ادبی و رویکرد انفعالی است. که این نسبت با تقسیم تعداد افعال بر صفات حاصل میشود.<br /> پژوهش حاضر بر آنست که با تکیه بر شیوه سبک شناسی آماری بوزیمان به مقایسه خطبهها و نامههای نهج البلاغه بپردازد. براساس دادههای حاصل از این معادله، خطبههای نهج البلاغه در مقایسه با نامهها داری رویکرد انفعالیتر و در نتیجه ادبیترند.<br /> <br /> د. براساس دادههای حاصل از این معادله، خطبههای نهج البلاغه در مقایسه با نامهها داری رویکرد انفعالیتر و در نتیجه ادبیترند.
امام علی (ع),خطبههای نهج البلاغه,نامههای نهج البلاغه سبکشناسی آماری,معادله بوزیمان
https://jrla.isca.ac.ir/article_22876.html
https://jrla.isca.ac.ir/article_22876_718135a371ac7cad6039a030c202c1e2.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
1
3
2016
11
21
بررسی زیباییشناسی انسجام با تکیه بر عناصر شعری مطالعه موردی: قصیده"اَناعیَ قتلیَ الطفّ" سید حیدر حلی در رثاء حسین بن علی(ع)
85
107
FA
صدیقه
زودرنج
عضو هیئت علمی دانشگاه بو علی سینا همدان
zoodranj_s@yahoo.com
میثم
پورامیری
فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی
meisampooramiri@gmail.com
10.22081/jrla.2017.568.1036
نقد زیباییشناسی یکی از شاخههای مهم در حوزه نقد ادبی معاصر به شمار میآید که به ارزش-گذاری اثر ادبی بهوسیله عوامل درونی میپردازد و بر اصول انسجام و هماهنگی، وحدت، کمال، تقویت و تاکید، ابداع و الهام و پیچیدگی تکیه دارد. تناسب و هماهنگی، از عناصر اساسی و سبب پیوند و عامل وحدت نظام شعری است، همچنین از اساسیترین مؤلفههای زیباییشناختی در اثر ادبی به شمار میآید. این اصل در زبان شعری سید حیدر حلی(مرثیه سرای اهل بیت در قرن نوزدهم) بهوضوح تجلییافته است . مرثیه این شاعر که با محوریت عنصر عاطفه در رثای امام حسین(ع) سروده شده، از مهمترین قصاید وی بشمار میآید. در پژوهش حاضر با استفاده از شیوه تحلیلی-توصیفی، زیباییشناسی مرثیه سید حیدر حلی برمبنای اصل انسجام وهماهنگی با تکیه بر عناصر شعری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد: عناصر شعری؛ موسیقی، زبان -واج، واژه و ترکیبهای نحوی، عاطفه، خیال و معنا در جهت آفرینش ادبی با تکیه بر اصل تناسب و هماهنگی به کار گرفته شده تا بیانگر اندیشه درونی شاعر باشد و هماهنگی حاکم بر این قصیده بر اساس مجموعه هماهنگیهای بین عناصر روساخت و زیرساخت آن شکل گرفته است.
انسجام وهماهنگی,عناصر شعری,زیبایی شناسی,قصیده"أناعی قتلی الطف",سید حیدر حلی
https://jrla.isca.ac.ir/article_22880.html
https://jrla.isca.ac.ir/article_22880_e28b5b2fba3b3611ff4c6a34765fe577.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
1
3
2016
11
21
گفتمان خطبه امام سجاد(ع) در کوفه بر اساس بافت متنی و موقعیتی
107
135
FA
سید اسماعیل
حسینی اجداد
دانشگاه گیلان
d.hoseini54@gmail.com
10.22081/jrla.2017.44286.1065
گفتمان، نقدی ادبی است که به خوانش متون در تأویلهای مختلف میپردازد و هدفش از یک سو، بیان زیباییها، تصویرگریها و تأثیر بر خواننده و میزان نوآوری و خلاقیت متن میباشد؛ و از سوی دیگر، متون ادبی به واسطهی چند لایهبودنش، با تأویلها و تفاسیر مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همراه است. هدف اصلی خطیب، اقناع مشارکین است. به همین سبب، باید با مقیاسهای اقناعی، فنون گفتمان، چگونگی تبلور و شکلبندی معنا و پیام واحدهای زبانی در ارتباط با عوامل بافت متنی(درون-زبانی) و بافت موقعیتی(بیرونزبانی) نظیر بافتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آشنایی داشته باشد تا بتواند در اقناع مخاطبان از چگونگی تکوین معنا و ابزارهای آن استفاده کند.<br /> خطبهی امام سجاد(ع) پس از واقعهی عاشورا و در زمانی که کوفیان تحت تأثیر خطبهی حضرت زینب(س) و حضرت امکلثوم(س) گریان و پشیمان بودند، ایراد گردید و قیامهای بعدی مثل قیام توابین و قیام مختار را پایهریزی کرد. این مقاله نشان میدهد که گفتمان خطابهی ایشان(ع) از دیدگاه بافت متنی سرشار از ویژگیهای بینظیر ادبی، بلاغی و خطابی است. بهکارگیری الفاظ و مفاهیم رایج، استفاده از فنون مختلف اقناع همچون سوگند، تأکید، تکرار، انذار و ترغیب، بهکارگیری هنر معانی، بیان و بدیع و نیز تناسب و همراهی بافتهای ساختاری و متنی با بافتهای موقعیتی تأثیر خطبه را چندین برابر کرده است. در این مقاله، ضمن اثبات شناخت بالای خطیب، با ویژگیهای تأثیرگذار خطبه، به تجزیه و تحلیل ساختارها و بافت متنی و موقعیتی آن خواهیم پرداخت.
"امام سجاد," "بافت متنی" "بافت موقعیتی," ","
https://jrla.isca.ac.ir/article_22882.html
https://jrla.isca.ac.ir/article_22882_3ea6608f45f37faa0f3c1c37b179f14c.pdf
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی
2538-5704
2821-2177
1
3
2016
11
21
تصویر هنری وکارکرد بلاغی آن در آیات قرآنی
135
160
FA
حسنعلی
شربتدار
0009-0004-6929-6839
دانشگاه فرهنگیان سمنان
sharbatdar141@yahoo.com
10.22081/jrla.2017.44387.1068
تصویر هنری از اصول مهم مباحث زیبایی شناسی است،و به وسیله آن زیباییهای هنری متون ادبی یا کارهای هنری را با تصویرسازی از اندیشهها و احساسات درونی هنرمند، به ساختارهای هنری بیرونی میتوان انتقال داد. سبک تصویر هنری در قرآن کریم، تصاویری زنده، پویا و خیره کنندهای دارد و با تصاویر هنری بشری از نظر تأثیرگذاری و سازندگی یا از نظر لفظ و محتوا متمایز است. هدف ازپژوهش در تصویر هنری وکارکرد بلاغی آن بیان اهداف، آثار و نتایج تصاویر هنری درآیات قرآنی است. آثار و کارکردهای تصاویر هنری در آیات قرآنی در ابعاد گسترده تر از این تصاویر برای بیان اندیشه دینی که محور اساسی و ثابت هدایت بخشی انبیاء در طول تاریخ بشریت است، قابل بررسی است. کارکرد این هدف را در استفاده از تشبیهات، استعاره ها و کنایات قرآنی و در آیات کریمه مختلفی می توان مشاهده نمود. کارکرد استفاده از فنون ادبی در تصویرگری آیات برای توضیح، تبییین، تأکید و رسایی معانی و اندیشه هایی است که با بافت های جملات ارتباط کامل یافته و تصاویر این اندیشه ها و معانی آن را می توان از خلال روابط منسجم آیات مشاهده کرد. دراین مقاله با آوردن شواهد مختلفی از آیات جزء سی قرآن کریم در قالب بیان کارکردهای بلاغی رابطه تنگاتنگ کارکردهای این تصاویرهنری را با اندیشه وواقعیت موجود دردرون آیات قرآنی بررسی می کنیم.
کارکرد ادبی,تصاویر ادبی,تصاویر هنری,آیات جزءسی
https://jrla.isca.ac.ir/article_22883.html
https://jrla.isca.ac.ir/article_22883_fef7a81e27b6e90505643e77aaf6f6de.pdf