دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570401320130219Criticism of the theory of the Islamic contemporary literatureنظریۀ ادب اسلامی معاصر در آینۀ نقد و بررسی924153FAخلیلپروینیهیئت علمی دانشگاه تربیت مدرسفرامرزمیرزاییهیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدانصدیقهزودرنجهیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدانJournal Article20151120ادبیات اسلامی عبارت از تبیین ادبی و هنرمندانه موضوعات مختلف با توجه به نگرش همه جانبۀ اسلام به انسان و هستی است. بنابر دیدگاه ناقدان اسلامی، ادب اسلامی بر پایۀ دو اصل اساسی ظهور می یابد: 1- تعبیر ادبی و هنرمندانه (شکل ادبی مناسب) 2- مضمون برخاسته از جهانبینی اسلامی. بینش و جهانبینی اسلامی تفاوت مهم ادبیات اسلامی با سایر مکاتب ادبی شمرده میشود و نگاهی کامل و همهجانبه به انسان و هستی دارد؛ لذا ادبیات اسلامی، ادب انسانی هم به شمار میرود درحالی که طبق نظر پیشگامان این ادبیات، هر ادب انسانی، اسلامی تلقی نمیشود. در ادبیات اسلامی علاوه بر زبان عربی توجه به زبانهای دیگر نیز اهمیتی خاص دارد. ادبیات اسلامی معاصر به دلیل اشتمال بر مضامین دینی، انتقاد و مخالفت عدهای از ناقدان ادبی را به دنبال داشته است؛ هرچند در مواردی نیز عدم توجه کافی ناقدان و ادبای اسلامی(موافقان این ادبیات) به شکل ادبی، سبب این امر شده است.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570401320130219Lexical collocation role and it’s in cohesion of sermons in Nahj-al-Balagha«همآیی واژگانی » و نقش آن در انسجام خطبههای نهجالبلاغه2546154FAعبدالعلیآل بویه لنگرودیهیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوینعلیرضانظریهیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوینJournal Article20151120همآیی یکی از عوامل انسجام متن است که توسط زبانشناسان متن به عنوان یکی از عناصر متنوارگی مطرح شده است. در همآیی، واژگان متن که به هر دلیلی دارای نمود مشترک در بافت زبانی هستند با پراکندگی خود در سطح متن باعث انسجام بخشی به پیکره متن میشوند. همآیی از طریقی مختلف همچون ارتباط با موضوع خاص، تقابل، شمول مشترک، عضویت در مجموعهای خاص و جز آن در متن دیده میشود، هر چه کاربرد هدفمند این عامل در متنی بیشتر باشد، خواننده موضوع اصلی و فرعی متن را به نحو بهتری دریافت میکند. متن نهجالبلاغه نیز از این امر مستثنا نیست و سبک کاربرد این عامل در خطبهها قابل تأمل است. کارکرد همآیی در نهجالبلاغه بیشتر معطوف به دو قسم ارتباط با موضوع معین و تقابل است و این دو عامل نیز متأثر از زبان استعاری و سبک ادبی نهجالبلاغه به شیوههای خاصی به کار رفته و در تعامل با دیگر عوامل انسجامی مطرح شده از سوی «هالیدی » و «حسن » مشاهده میشوند. ضمن آ نکه بسامد هر یک از عوامل فوق نیز در آن معنادار است و به تقابلی از جهان خیر و شر و نیکی و بدی اشاره دارد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570401320130219A Comprative study between viewpoint of Attar and Plotinus regarding educational philosophyبررسی تطبیقی فلسفه تربیتی عطار نیشابوری و افلوطین4780155FAحکیمه الساداتشریف زادههیئت علمی دانشگاه مازندرانغلام رضاپیروزهیئت علمی دانشگاه مازندرانمهدینوروزهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیشابورسیده فاطمه صغریباقریدانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه مازندرانJournal Article20151120عطار، از بزرگان عرفان و تصوف اسلامی و افلوطین، از فیلسوفان عارف مسلک نو افلاطونی میباشند. در این مقاله به شیوۀ توصیفی- تحلیلی دیدگاههای فلسفی عطار و افلوطین در زمینۀ جهانشناسی و انسانشناسی و معرفتشناسی مطرح و دلالتهای تربیتی آن استنباط و استخراج میگردد، سپس شباهتها و تفاوتهای دو دیدگاه در زمینههای فوق مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در هر دو دیدگاه جهان، فرع و خداوند اصل میباشد و انسان باید برای رسیدن به این اصل تلاش کند. از نظر هر دو اندیشمند کمالات و فضیلت روحی در انسان موجب برتری و امتیاز او بر دیگر موجودات است، لذا تلاش عمدۀ آدمی باید در جهت کسب فضایل روحی باشد. در زمینۀ معرفتشناسی، عطار معرفت شهودی و علم حضوری را مقدم بر علوم دیگر میداند، در حالی که در دیدگاه افلوطین، معرفت عقلانی و استدلالی جایگاهی والا دارد، اگرچه او نیز در نهایت برای وصول و یگانگی با احد به راه شهودی و حضور قلب متوسل میشود. هدف تربیت در دو دیدگاه، رسیدن آدمی به قرب الهی و کمال نفس و متخلق شدن به اخلاق الهی است. مربی خودساخته و آراسته به فضائل اخلاقی باید متربی را در طی مراحل تربیت جهت رسیدن به هدف غایی تربیت، یاری رساند. اصل اعتدال به عنوان اصل مهم تربیتی مشترک و روش تزکیۀ نفس از روشهای مشابه تربیتی در دو دیدگاه به شمار میرود. تفاوت مهم دو دیدگاه، در وابستگی و عدم وابستگی به دین و شریعت است. از نظر عطار، متربی باید برای رسیدن به کمال نهایی با راهنمایی مربی و در جهت دین و شریعت مراحل سلوک را طی کند ولی در دیدگاه افلوطین این سلوک بدون وابستگی به دین و با هدایت فیلسوف میباشد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570401320130219Examining the character and poetry of Komit Asadiبررسی و تحلیل شخصیت و شعر کمیت أسدی8198156FAمجیدصالح بکعضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهرانJournal Article20151120کمیت یکی از شاعران مشهور شیعی، از مدافعان نهضت علوی و نامی آشنا برای حامیان و شیعیان اهل بیت پیامبر (ص) است. این مقاله تلاشی به منظور ترسیم چهرهای روشن از شخصیت و جنبههای فردی و نیز جایگاه شعر او است. علاوه بر این گزارشی از عقاید و دیدگاههای او ارائه مینماید و درونمایههای شعرش را که هاشمیات نامیده میشود، مورد بررسی قرار میدهد.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570401320130219Discriptive-analitic introduction to Imam ali,s character in Ahmad Vaeli,s religious poem.درآمدی توصیفی- تحلیلی بر سیمای امام علی(ع) در شعر دینی احمد وائلی99124157FAکامرانسلیمانیکارشناس ارشد زبان و ادبیات عربیتورجزینی وندعضو هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاهJournal Article20151120احمد وائلی، یکی از خطیبان و شاعران برجستۀ معاصر شیعی در عراق میباشد که شعرش را در خدمت رسالت فکری و عقیدتی تشیعّ قرار داده است. دیوان شعری وی، پیوند شاعر را با اندیشههای ناب اسلامی- شیعی باز گو مینماید. هم او، توانسته است دوستی راستین خود و فضیلتهای اهل بیت(ع) را با چالشها، نیازها و ادبیات پایداری در سرزمینهای اسلامی پیوند دهد. بیان خطابی- حماسی، عاطفۀ نیرومند و راستین ، کاربرد معتدل صور خیال؛ بهویژه تشبیه ضمنی و تشخّص، استفاده از نمادها و تعبیرهای عرفانی، تلمیح به رخدادهای تاریخی جهان اسلام از ویژگیهای ساختاری شعر دینی وائلی به شمار میآیند. در این جستار، برآن هستیم تا به بررسی و تحلیل سیمای امام (ع) در شعر دینی این شاعر بپردازیم. محورهای اساسی آن، عبارتند از:
الف) گذری کوتاه بر تاریخ آغازین شعر دینی و معرّفی جایگاه شعری دکتر احمد وائلی؛
ب) پردازش توصیفی- تحلیلی موضوع با محوریت شخصیتّ امام علی (ع) در شعر دینی این شاعر.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570401320130219Quran and religious heritage of the colonial struggle Yahya-Samavi Poemsنقش قرآن و میراث دینی در اشعار استعمارستیز یحیی سماوی125148158FAمهینحاجی زادهعضو هیئت علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجانمحدثهابهنکارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم آذربایجانJournal Article20151120یکی از ویژگیهای بارز و برجستۀ شعر معاصر عربی، درگیر شدن با موضوعات پیرامونی و واقعیتهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی کشورهای عربی و اسلامی است. به عبارت دیگر شاعران معاصر عربی ب هویژه شعرای نامدار و برجستۀ ادبیات مقاومت به خوبی توانستهاند، تصویرگر واقعی و آیینۀ تمامنمای جامعه معاصر خود باشند در این میان شعرای عراق به دلیل شرایط خاص حاکم بر عراق و سرزمینهای عربی و اسلامی به وفور به ادبیات مقاوت پرداختهاند. در میان شعرای عراق، یحیی سماوی، یکی از بارزترین شاعرانی است که بعد از اشغال عراق از سوی نیروهای اشغالگر آثاری ارزشمند در زمینۀ ادبیات مقاومت از خود بر جای گذاشته است. وی به خوبی دریافت که اقدام استعمارگران تنها به اشغال نظامی محدود نمیشود و بیش از هر چیزی آنها در صدد محو نشانههای اسلام و عربیت هستند، از این رو سماوی با درک این مسأله تلاش میکند با متوسل شدن به قرآن کریم و الهام از داستانهای قرآنی و نیز میراث کهن عراق، ضمن غنا بخشیدن و عمیق گردانیدن مضامین شعری خویش نقش برجستهای در استعمارستیزی ایفا نماید. مقالۀ حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی در صدد است تا بازتاب قرآن و میراث دینی را در اشعار استعمارستیز یحیی سماوی بررسی کند.دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570401320130219The Semantics of repeating in chapter of Maryمعناشناسی تکرار در سورۀ مبارکۀ مریم(س)149165159FAسید محمدمیر حسینیهیئت علمی دانشگاه بین المللی قزوینعلیاسودیدانشجوی دکتری ربان و ادبیات عرب دانشگاه تهرانJournal Article20151120پدیدههای سبکی به طور فراوان در سورههای قرآن کریم به چشم میخورد و در برگیرندۀ معانی بسیار دقیق و قابل تأمل میباشد. از جمله، میتوان به پدیدۀ تکرار اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی و تحلیل تکرار در سورۀ مبارکۀ مریم پرداخته شده و دلالتها و نتایج حاصل در چارچوب اصلی آن ذکر گردیده است.