بازتاب زیبایی شناختی و جامعه شناختی آیات و احادیث در شعر بهار

نویسنده

هیئت علمی دانشگاه مازندران

چکیده

فرهنگ جامعۀ ایرانی به عنوان فرهنگی شرقی در درازنای تاریخ حیات اجتماعی‌اش، فرهنگی دینی بوده است. ایرانیان نیز در دوره‌های مختلف به ویژ ه پس از اسلا م با تمسک به متون دینی به برساختن باورهای خود روی آوردند. ملک‌الشعرای بهار به علت شناخت عمیقش نسبت به فرهنگهای ایران پیش از اسلام و پس از آن، آشنایی با تحولات جدید جهانی و مخاطب‌شناسی، توانست حلقۀ اتّصال فرهنگ جامعۀ سنتی و جدید ایران باشد. وی با تأثیرپذیری از فرهنگ قرآنی و نبوی و با حضور همه جانبه در فعالیت‌های اجتماعی عهد مشروطه و پس از آن، با آیات و احادیث به طر ح بخشی از افکار امروزیِ دیوانش پرداخته است. این مقاله در آغاز می‌کوشد نیاز جوامع را به دین بازگو و تصریح کند که فرهنگ جامعۀ ایرانی به خصوص پس از اسلام فرهنگی دینی بوده است. آ نگاه نشان دهد که بهار به عللی چون علت شخصیتی و اجتماعی، متأثر از فرهنگ دینی اسلام در پنج دهۀ حیات شاعریِ خود، به چه میزا ن به آیات و احادیث در طرح افکار امروزی گرایش دارد. همچنین نویسنده برای تبیین جنبه‌های زیبایی‌شناختی اشعاری که بهار در سرودن آن از آیا ت و احادیث تأثیر پذیرفته، به تقسیم‌بندی و تحلیلهایی در حوزه‌های قالب، موضوع، چگونگی طرح آیات و احادیث دست زده است.

کلیدواژه‌ها