شعر شیعی فارسی و عربی در گذر تاریخ

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

چکیده

جایگاه بالای هنر شاعری درمیان شیعیان و شیفتگان اهل بیت، گنجینه­ای بی نظیر از شعر عربی و فارسی  را به میراث نهاده که قطعاً عاطفه و احساس پاک و خالص نسبت به ائمۀ اهل بیت (ع) انگیزۀ اصلی سرودن بسیاری از این اشعار بوده است.
 از آغاز شکل­گیری گرایشهای شیعی میان دو  ملت ایران و عرب، تفاوت  شرایط سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جامعۀ ایشان در طول سالها، شعرمتعهد شیعی دو زبان را به عنوان بخشی از ادبیات آن تحت تأثیر قرار داده، اما علی رغم این تفاوتها شاعران شیعی گاه یکسان عمل کرده­اند، امری که شباهت میان ادبیات شیعی دو ملت را موجب می­شود. پس از بحث مقدماتی دربارۀ شعر شیعی،  با نگاهی به تاریخ آن  و بررسی وضعیت آن در بین دو ملت، روند تحوّل این شاخه از ادبیات متعهد را از آغاز تا دورۀ معاصر  با نگاه مقایسه‌ای مشخص کند.
تاریخ حاکی از آن است که شعر شیعی در زبان فارسی از آغاز حرکت خود تا قرنها بعد، شاهد تحول و تغییر چشم‌گیری نبوده، حال آنکه شعر عربی در همان سالها و قرنهای نخستین، شاهد درخشش شاعران برتر و مضامین و اسلوبهای جدید و نوآوریها بوده است. همچنین روند تحول شعر شیعی فارسی و عربی از آغاز تا دورۀ معاصر نشان از  دو حرکت و سیر تحول متفاوت- صعودی و نزولی- بوده است.

کلیدواژه‌ها