دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570431220190220مقایسه مضامین مشترک سیمای پیامبر(ص) در نسج البرده عباس پورعباسی طائی و أریج البرده مصطفی غافلیمقایسه مضامین مشترک سیمای پیامبر(ص) در نسج البرده عباس پورعباسی طائی و أریج البرده مصطفی غافلی1326796210.22081/jrla.2019.54364.1217FAمهینظهیریدانشگاه حکیم سبزواریعباسگنجعلیدانشگاه حکیم سبزواری-Journal Article20190512مدح پیامبر(ص) در ادبیات عربی از بسامد والایی برخوردار بوده و از همان اوان اسلام شکل یافته است. أعشی و کعببنزهیر نخستین شاعرانی هستند که به این موضوع پرداخته و پس از آنها شاعرانی چون حسانبنثابت، عبدالله بن رواحه و نابغه جعدی و تنی دیگر راه آنها را در این وادی پیمودند. در قرن هفتم مدح پیامبر(ص) با سبک و شیوه جدید و تحت عنوان بدیعیات و با پیشگامی بوصیری در قصیده برده، استمرار و تداوم یافت. <br /> در ایران و به ویژه خوزستان نیز سرودن بدیعیات رواج یافت. استاد عباس پور عباسیطائی و مصطفی غافلی، دو تن از شاعران این خطه هستند که به ترتیب نسجالبرده و أریجالبرده را در مدح پیامبر(ص) سرودهاند. دستاورد این جستار که به روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد اصالت تشابه به وارسی مضامین مشترک سیمای پیامبر(ص) در دو قصیده مذکور میپردازد، حاکی از آن است که بردههای طائی و غافلی در مضامینی همچون بیان اشتیاق دو شاعر به ساحت مقدس پیامبر(ص)، ذکر ویژگیهای فردی و اجتماعی و ذکر نشانه های میلاد و نبوت ایشان مشترک بوده و بسامد والای اشتراک آنها در موضوعاتی چون رؤیاپردازیهای شاعر با یاد و خاطره پیامبر(ص)، نجواهای شاعرانه با آن وجود پاک، ذکر حسن و زیباروئی، خلق و خوی نیک، فضایل و مناقب، رهبری و هدایت، رویدادهای تاریخی میلاد پیامبر(ص)، شواهد و قرائن بعثت و ذکر مقام نبوت جلوهگر گشته است. از دیگر نتایج به دست آمده این پژوهش می-توان به حضور والای آرایههای مراعات نظیر، تضاد، تشبیه، تشخیص و تلمیح در بردههای طائی و غافلی اشاره نمود.مدح پیامبر(ص) در ادبیات عربی از بسامد والایی برخوردار بوده و از همان اوان اسلام شکل یافته است. أعشی و کعببنزهیر نخستین شاعرانی هستند که به این موضوع پرداخته و پس از آنها شاعرانی چون حسانبنثابت، عبدالله بن رواحه و نابغه جعدی و تنی دیگر راه آنها را در این وادی پیمودند. در قرن هفتم مدح پیامبر(ص) با سبک و شیوه جدید و تحت عنوان بدیعیات و با پیشگامی بوصیری در قصیده برده، استمرار و تداوم یافت. <br /> در ایران و به ویژه خوزستان نیز سرودن بدیعیات رواج یافت. استاد عباس پور عباسیطائی و مصطفی غافلی، دو تن از شاعران این خطه هستند که به ترتیب نسجالبرده و أریجالبرده را در مدح پیامبر(ص) سرودهاند. دستاورد این جستار که به روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد اصالت تشابه به وارسی مضامین مشترک سیمای پیامبر(ص) در دو قصیده مذکور میپردازد، حاکی از آن است که بردههای طائی و غافلی در مضامینی همچون بیان اشتیاق دو شاعر به ساحت مقدس پیامبر(ص)، ذکر ویژگیهای فردی و اجتماعی و ذکر نشانه های میلاد و نبوت ایشان مشترک بوده و بسامد والای اشتراک آنها در موضوعاتی چون رؤیاپردازیهای شاعر با یاد و خاطره پیامبر(ص)، نجواهای شاعرانه با آن وجود پاک، ذکر حسن و زیباروئی، خلق و خوی نیک، فضایل و مناقب، رهبری و هدایت، رویدادهای تاریخی میلاد پیامبر(ص)، شواهد و قرائن بعثت و ذکر مقام نبوت جلوهگر گشته است. از دیگر نتایج به دست آمده این پژوهش می-توان به حضور والای آرایههای مراعات نظیر، تضاد، تشبیه، تشخیص و تلمیح در بردههای طائی و غافلی اشاره نمود.https://jrla.isca.ac.ir/article_67962_0e6614a43bafbeaa4e31f25b1ca7a959.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570431220190220The aesthetic analysis of the rhetorical arrays of the Holy Qur'an (Case Study of Mobarakeh Qamar Series)تحلیل زیباشناسی آرایه های ادبی بلاغی قرآن کریم (مطالعه موردی سوره مبارکه قمر)33626796310.22081/jrla.2019.52959.1201FAجوادمعینمدیر کروه زبان و ادبیات عربی جامعه المصطفی العالمیه -نمایندگی مشهد-0000-0002-1370-7748مصطفیفقیه اسفندیاریاستادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهدحسنخرقانیدانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی-مشهدJournal Article20181217The Holy Qur'an, as the last book of the heavens, is from a variety of aspects of miracles. Since the Quran, in the period was revealed that knowledge of "rhetorical and literary" among Arabs that time, a special place allocated to it, it can be claimed, the miracle of the Qur'an from the angle of "rhetoric" He had a great role in introducing this book. All Quran is a miracle, each of its surahs and verses, and even the vocabulary and the way in which they are chosen and arranged among the verses, is an illustration of a kind of beauty in the Qur'an.<br /> <br /> The overall picture of Surah Qamar, the end of "deniers" in several stage shows, in which the array of eloquence as "actors" order of songs is very detailed chapter as a "soundtrack", a drama artist of the The Quran Surah, which is more than "warning" and "alert" to the deniers, is shown to the audience.قرآن کریم به عنوان آخرین کتاب آسمانی، از جنبه های گوناگونی معجزه است. گاهی این اعجاز در «معارف» قرآن است، گاهی در «مباحث علمی»، اعجاز را جستجو می کنند و زمانی آن را در «جلوه های زیباشناسی ادبی» می یابند. از آن جایی که قرآن کریم، در دوره ای نازل شد که دانش های «بلاغی و ادبی» در میان مردم عرب آن زمان، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده بود، لذا می توان ادعا کرد، اعجاز قرآن از زوایه «بلاغت» نقش بسزایی را در معرفی این کتاب آسمانی داشت. همه قرآن معجزه است، تک تک سوره ها و آیات آن، و حتّی واژگان و شیوه گزینش و چینش آنها در بین آیات، خود حکایت گرِ نوعی زیبایی در قرآن می باشد.<br /> در این نوشتار، بطور گذرا به بررسی جلوه های زیبای ادبی و بلاغی در سوره مبارکه «قمــر» پرداخته ایم، و بر این باوریم تمامِ این سوره همانند دیگر سوره های قرآن، از نوعی زیبایی ادبی بسیار شگفت، برخوردار است. <br /> تصویر کلی سوره قمر، فرجامِ «تکذیب کنندگان» را در چند مرحله به نمایش می گذارد، که در این بین آرایه های ادبی بلاغی در نقش «بازیگران» و نظم آهنگ بسیار دقیق سوره به عنوان «موسیقی متن»، نمایش هنرمندانه ای از درون مایه سوره قمر که بیشتر «انذار» و «هشدار» برای تکذیب کنندگان است را به مخاطب نشان می دهد. <br /> پیوند ادبی معناییِ سوره قمر، با سوره پیشین (نجم) و سوره پسین (الرحمن) نیز بر زیبایی این نمایش افزوده،که ما در این نوشتار به بررسی آن خواهیم پرداخت.https://jrla.isca.ac.ir/article_67963_1bb16d1a5b45335786c283630db66013.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570431220190220Analysis of the sign of semantics in the story of Prophet Moses (a) and Pharaohتحلیل نشانه معناشناسی داستان قرآنی حضرت موسی(ع) و فرعون63846796410.22081/jrla.2019.54449.1219FAعلی اکبرنورسیدهدانشگاه سمنان. دانشکده ادبیات و زبان های خارجی. گروه زبان و ادبیات عربی0000-0002-1158-1395مسعودسلمانی حقیقیگروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه سمنان ایرانJournal Article20190519The sign-semantics is one of the new topics in literary criticism that has many uses in analyzing various types of texts as well as understanding how to produce and receive meaning. Nowadays, semiotics-semantics embraces domains beyond classical and constructivist semiotics. One of these domains is the narrative forms of discourse that appear in the form of discursive systems, in which signs are reminiscent of signs, and from common signs and clichés enter into ordinary signs and light. In this article, using the analytical-descriptive method, the components of the Prophet Moses (a) and Pharaoh have been studied. This story is due to the nature of narrative discourse, containing numerous and value-driven actions, and in this regard it is worth considering the sign-semantics of governing systems. In this research, the desirable hegemony of the Prophets, namely the communion and promotion of the righteousness and unity of God, is shown by means of sign-semantics. In this essay, various types of discourse systems such as system of action, emotional system and tension system, concepts of concept processing, message transmission and communication with the audience were evaluated in the story. It was shown how the Prophet, using discourse systems, explains the legitimacy of God and Rescues his people and heks the discourse of monotheism.نشانه –معناشناسی یکی از مباحث نو در نقد ادبی است که در تجزیه و تحلیل انواع متون و نیز فهم چگونگی تولید و دریافت معنا کاربرد بسیاری دارد. امروزه نشانه- معناشناسی حوزههایی فراتر از نشانهشناسی کلاسیک و ساختگرا را در برمیگیرد. یکی از این حوزهها، اشکال روایی گفتمان است که در قالب نظامهای گفتمانی آشکار میشود و در آن نشانهها، ویژگی نشانه پذیری مجدد مییابند و از نشانههای معمول و کلیشهای وارد نشانههای معمول و نور میشوند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی به بررسی مؤلفههای مذکور در داستان حضرت موسی(ع) و فرعون پرداخته شده است. این داستان به دلیل داشتن ماهیت گفتمان روایی، حاوی شَوِشها و کُنِشهای متعدد و ارزش محور است و از این لحاظ برای بررسی نشانه-معناشناسانه نظامهای حاکم در آن درخور توجه میباشد. در این پژوهش هژمونی مطلوب حضرت یعنی ابلاغ و ترویج حقانیت و یگانگی خداوند به کمک نشانه-معناشناسی نشان داده میشود. در این جستار، انواع نظامهای گفتمانی از قبیل نظام کنشی، نظام عاطفی و نظام تنشی و شگردهای پردازش مفهوم، انتقال پیام و ارتباط با مخاطب در داستان ارزیابی و نشان داده شد چگونه حضرت، با استفاده از نظامهای گفتمان به تبیین حقانیت و احدیت خداوند و نجات قومش میپردازد و گفتمان توحید را هژمونیک مینماید.https://jrla.isca.ac.ir/article_67964_d11afa2cf8801c6de13596f4c8a403e6.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570431220190220Formalist Criticism of the Sermon of Jihadبررسی زیبا شناسانه خطبه جهاد در پرتو نقد فرمالیستی851066796510.22081/jrla.2019.53548.1207FAفهیمهقدیمیگروه زبان و ادبیات عربی/ دانشگاه حکیم سبزواریحسنمجیدیدانشگاه حکیم سبزواریJournal Article20190206The formalism is a new method of criticism based on texts’ form.it means that formalism seeks to study literacy level of a text. From a formal viewpoint, it is well noticed that author seeks to apply tone and music to inspirit meanings and help his/her addressee (reader) to understand and learn. Meanwhile, he/she takes another step beyond the word’s meaning and makes creative influences on the subject understanding by appropriate using of long tones and vocals corresponding to text. In phonetic congruence, components and vowels are arranged in a way that they inspire intense wording and a heavy climate. Meaning congruency is considered and unity of congruent words induce intended meanings such that those unfamiliar with the language will understand it generally. On the other hand, author has considered not only congruency of vocal but also form aspects words. Although they complement each other, their unity is very important. <br /> All of these indicate that Sermon of Jihad have a strong musical construction and its vocal congruency to inspire meanings and concepts has been successful. Form beauty of words relate them closely. Meaning have no influence on the text appearance, but it mix words’ form and tone to communicate their meaning.نقد فرمالیستی از روشهای جدید نقدی است که محور اصلی آن در بررسی متون ادبی، شکل ظاهری است یعنی در ادبیات به بررسی میزان ادبیت متن میپردازد. با نگاهی صورتگرایانه، متوجه میشویم گوینده آوا و موسیقا را در جهت القای معانی به کار گرفته و ضمن اینکه از سطح معنای قاموسی واژگان فراتر رفته، با استفاده به جا از صداهای کشیده و واکههای متناسب با مفهوم کلام، تاثیر بدیعی در فهم موضوع داشته است؛ در همخوانی آوایی، چنان صامت ها و مصوتها را چینش کرده که شدت بیان و سنگینی فضایی را به ذهن میرسانند؛ برای معانی، همخوان معنایی را درنظر دارد و با ایجاد اتحاد بین ایندو همخوان، توانسته القاگر معانی مورد نظر باشد تا جایی که اگر کسی با زبان کلام آشنا نباشد، بتواند به معنای کلی کلام پی ببرد. گوینده تنها به بعد شنیداری مخاطب توجه نکرده و به همخوانی سیمایی نیز توجه داشته است؛ هرچند این امر در راستای دو همخوانی پیشین قرار دارد اما ایجاد اتحاد میان آنها امری قابل اهمیت است. <br /> تمامی موارد مبین آن است که خطبه جهاد از ساخت موسیقایی قوی برخوردار و با بهرهگیری از همخوانی آوایی در القای مفاهیم به مخاطب، موفق عمل کرده است. الفاظ از نظر زیبایی فرمی، با هم در ارتباط تنگاتنگ قرار گرفته اند نه تنها معنا نتوانسته است بر زیبایی ظاهری تاثیر منفی بگذارد بلکه فرم کلام و موسیقای واژگان را در اختیار گرفته و آنها را با هم عجین کرده و خود در جهت انتقال بهتر مفاهیم و ابزار کمکرسان قرار گرفته است.https://jrla.isca.ac.ir/article_67965_2734fa21346b3b6a8178cc9b162f4a7e.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570431220190220Contemplative concept of approach to committed Arabic poetry
(Case study: Mehdi Janaah Al-Kazemi)مفهوم منتقم رهیافتی به شعر مهدی جناح الکاظمی (با رویکرد به شیوههای بیانی)1071326796610.22081/jrla.2019.53945.1211FAمجیدمحمدیاستادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی0000-0001-8243-8249فرشتهجمشیدیدانشگاه رازیJournal Article20190317The immediate issue and the emergence of Qa'im al-Muhammad (peace be upon him), peace be upon him, are among the most fundamental and dynamic religious, religious and political issues of the day. As it can be said, the effective discourse of Mahdism and its modern approach in the present era are the only way for man to escape isolation and self-esteem. The proud role of Hazrat Mahdi (as) as a follower of Ahlul Bayt (as) in committed literature has long been the focus of many poets' attention in the field of Shia literature. His immense mission in retaliation for the enemies of the right front, the leadership of the Islamic Ummah during the time of absence, and the establishment of the utopian government by taking away from his religious discourse and Quranic criticism has made him a personless personality in history. It also manifests itself in the crystallization of this spiritual sense in the presence of the more lively classical poets. Mehdi Ghanah Al-Kazemi is one of the hundreds of poets who tried to beautifully portray his artistic art of Ahlul-Bayt (AS), especially Mahdi (aj), the only man who is the world of humanity who is behind the scenes of absence. His poems With the name of the Prophet Muhammad (AS). Therefore, this study, by studying descriptive-analytic, explores those poems that have been implicitly expressed in it.مسئله منتقم و ظهور قائم آل محمد صلیالله علیه وآله؛ جزء بنیادیترین و پویاترین مسائل دینی، اعتقادی و سیاسی روز است. بهطوریکه؛ میتوان گفت، گفتمان اثربخش مهدویت و رویکرد نوین آن در عصر حاضر تنها راه برون رفت انسان از انزوا و غربت از خود میباشد. نقش افتخارآفرین حضرت مهدی (عج) به عنوان منتقم اهل بیت (ع) در ادبیات متعهّد، از دیرباز کانون توجه شاعران زیادی درحوزه ادبیات شیعه بوده و هست که این موضوع خود مرهون تأثیری میباشد که قرآن کریم بر اندیشۀ شاعران داشته است. در تبیین رسالت خطیرآن حضرت مضامینی چون انتقام از دشمنان جبهه حق، رهبری امّت اسلامی در عصر غیبت، برپایی حکومت عدل و مدینۀ فاضله با استعانت از گفتمان دینی و احتجاجات قرآنی خود، از بسامد بالایی برخوردار است، به طوریکه؛ تبلور این حسّ معنوی در وجود شاعران که طبعی لطیفتر دارند، نیز جلوهگر شده است. در این میان مهدی جناح الکاظمی به عنوان شاعر آئینی معاصر، کوشیده است تا با اقتباس عناصر زیبا شناسی و تصاویر هنری و ادبی از تفاسیر آیات و روایات متواتر، به وصف حضرت مهدی (عج) بپردازد و به شعر خویش جامۀ تأثیر پذیری و ماندگاری ببخشد. در این پژوهش، پس از ارائۀ تعاریفی از مبحث منتقم و جایگاه آن در شعر متعهّد عربی، به تشریح مبانی بنیادی این مفهوم و انواع مضامین یاد شده پیرامون این مبحث در شعر مهدی جناح الکاظمی پرداخته میشود.https://jrla.isca.ac.ir/article_67966_67ccfb1fce21db77c96fa7cef6ae6c7d.pdfدفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
پژوشگاه علوم و فرهنگ اسلامیفصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی2538-570431220190220Study of Literary Elements in Zahi Divanبررسی عناصر ادبی در اشعار مدح و رثای اهل بیت(ع) در دیوان زاهی بغدادی1331546796710.22081/jrla.2019.52607.1199FAمحمدصادقاردلاندانشجوی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ، مشهد ، ایران0000-0002-9784-4618علیخیاطدانشیار و عضو هیئت علمی رشته زبان و ادبیات عربی / دانشگاه علوم اسلامی رضوی0000-0002-6331-4379Journal Article20181108Abolqasem Ali ibn Ishaq bin Khalaf Qatan Baghdadi was famous for Zahi, a Shiite poet and fourth century leader who lived in Karkh neighborhood in Rabih. Zahi was in the forefront of the poetry of the poetry and constantly struggled with the enemies of the Ahlul Bayt (AS), as far as he was considered among the poets of the Mujahideen. The technical texts of the poems, the likeness of Hassan, the beauty of his ideas and descriptions, and the smoothness of his lyric poems, have made the dictatorship to praise and define it. In this article, we tried to investigate and analyze the literary elements of Divan Zahi: element of emotion, fantasy, style and thought in order to find out how much the poet in his poetry expresses his style and style Literary interest, and how he was able to defend them by using these elements and mentioning the most important events of the Imams (AS) in his poetry. His poetic style is the style of the old poets and is a poet of the emblem, but it goes without saying that he enjoyed a pleasant, skillful and mastery of poetic techniques. In addition, Zahi's poetic depictions and images reflect the power of his deep-seated emotions.ابوالقاسم علی بن اسحاق بن خلف قطان بغدادی مشهور به زاهی از شاعران شیعی و ولایتمدار قرن چهارم بوده که در محلّه کرخ در قطعه زمین ربیع سکونت می کرده است. زاهی در وهله ی اول شاعری مدیحه سراست و پیوسته با دشمنان اهل بیت (ع) در حال مبارزه بوده، تا جایی که او را در زمره ی شعرای مجاهد به شمار آورده اند. صور فنّی اشعار، حسن تشبیه، زیبایی تصوّرات و وصفها و روان و بدون تکلّف بودن اسلوب شعری او، تذکره نویسان را به تمجید و تعریفش وا داشته است. در این مقاله سعی بر آن بوده که با روش تحلیلی – توصیفی به بررسی و تحلیل عناصر ادبی دیوان زاهی مانند: عنصر عاطفه، خیال، اسلوب و اندیشه بپردازیم تا ملاحظه شود که شاعر در بیان اشعار خود تا چه حدّ از اسلوب و شیوه ی ادبی بهره جسته و چگونه توانسته با به کارگیری این عناصر و با ذکر حوادث بسیار مهم ائمه (ع) در شعرش، از آنها دفاع کند. سبک شعری او، سبک شاعران قدیم بوده و شاعری مقلّد است، امّا ناگفته نماند که او از طبعی دلنشین و مهارت و تبحّر در فنون شاعری برخوردار بوده است. علاوه بر آن، وصفها و تصاویر شاعرانه ی زاهی، حکایت از قدرت خیال و عاطفه ی عمیق او دارد.https://jrla.isca.ac.ir/article_67967_0302ed8f9556acf9621eaaa2b145abd8.pdf