3
فارغ التحصیل رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا
چکیده
«نظم» و هماهنگی معنایی یکی از مهمترین وجوه اعجاز قرآنی است. به نظر می رسد این نظم، در ارائه زنجیره معنایی حوادث و صحنه های داستانی هم وجود داشته باشد؛ اما تاکنون مفسران وپژوهشگران به این مسأله نپرداخته‌اند که آیا در داستان‌های قرآن نیز همین وجه اعجازی وجود دارد؟ برای اثبات فرضیه نظم معنایی در داستان‌های قرآن، به شکل موردی، درونمایه های داستان یوسف(ع) را در صحنه‌های متعدد آن، با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی فرار دادیم. نتایج نشان می دهد: با وجود حوادث و صحنه های متعدد در این داستان، زنجیره معنایی درونمایه‌های فرعی واصلی در تمام صحنه‌ها؛ هماهنگ، همسو، منظم و با ترتیب منطقی ارئه شده است؛ به گونه‌ای که بین هیچ یک از درونمایه‌های فرعی با درونمایه اصلی (ولایت خداوند بر بندگان مخلص و پیروزی اراده الهی) نه تنها اختلافی دیده نمی شود، بلکه همگی در راستای تقویت این اندیشه اصلی به کار رفته اند. علاوه بر آن، درونمایه های فرعی هم با یکدیگر ارتباط معنایی دارند و حادثه‌ی خواب و رؤیا نیز مهمترین حلقه ارتباطی بین درونمایه‌ها در صحنه های گوناگون وفراوان داستان است.
)