تا به امروز، سوگسرود ابوالحسن کسایی(341ه.ق) از جانب پژوهندگان ادبی بهعنوان نخستین شعر عاشورایی شناخته شدهاست. این قصیده نقطۀ عطفی در تاریخ شعر فارسی به شمار میآید زیرا در آن پیشینۀ پیوند ادبیات فارسی با موضوعات دینی-هنری بیش از پیش آشکار میشود، امّا تاکنون توجهی به جایگاه ادبی- هنری این سوگنامه نشده است. نگارندگان با هدف تبیین جایگاه واقعی نخستین شعر عاشورایی در ادب فارسی، نخست به روشن ساختن نکاتی دربارۀ تسامحات نام، مذهب و شعر کسایی روی آورده و سپس با نگاهی زیباشناختی و درونمتنی به ساختار بلاغت در این قصیده، به واکاوی و بررسی عناصری نظیر شیوۀ اثرپذیری از قرآن و حدیث، تلمیحات، بسامد آوایی، وزن و قافیه، تعریف مسندالیه با ضمایر اشاره، عنصر رنگ، معادلهسازی در تشبیه و صبغة اشرافی و سپاهیگری پرداختهاند، که بیگمان این عناصر در منسجم ساختن بلاغت تصویر و نسج بخشیدن به فضای عاشورایی، مهّم و اثر گذار است.
)