بلاغت وصل و فصل در آیات قرآن از منظر تفسیر المیزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی موسسه آموزشی کوثر

2 دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

10.22081/jrla.2019.51770.1189

چکیده

چکیده
علم معانی یکی از شاخه‌های علوم بلاغی است و به عنوان یکی از مهارت‌های مورد نیاز در فهم صحیح کلام خدا به شمار می‌رود. فصل و وصل از مهم‌ترین بخش‌های علم معانی و از مباحث عمده‌ی علم بلاغت است که تأثیر بسزایی در بیان معنا و مفهوم آیات قرآن دارد. علامه طباطبایی از مفسران بزرگ معاصر، در تفسیر گرانسنگ المیزان به بلاغت جملات نیز توجه داشته است؛ تأثیر ارتباط جملات یا عدم ارتباط آنها در معنای کلام در بخش وصل و فصل از موارد مورد توجه علامه طباطبایی بوده است. از این منظر، تفسیر المیزان معانی و اغراض ویژه‌ای از کلام الهی را دربردارد که با توجه به این اغراض، جایگاه علم معانی در باب فصل و وصل تبیین می‌گردد. این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی نگاه علامه طباطبایی را به وصل و فصل در قرآن و تأثیر آن در معنا و مفهوم آیات بررسی می‌کند. علامه طباطبایی علاوه بر اشاره به برخی جایگاه های مواضع وصل و فصل، با نگاهی نو در مواردی از جمله؛ مقام تعدید و شمارش، تأکید بر تغایر مفهوم دو جمله، امر ناگهانی و غیر منتظره، فصل در آیات را بیان نموده و تحلیل معنایی کرده است.

کلیدواژه‌ها