تحلیل مضامین عاشورایی در مرثیه‌های «رجب البرسی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی

2 کارشناس ارشد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی

10.22081/jrla.2019.51505.1186

چکیده

شعرِ شیعیِ عاشورایى یکى از شاخه‌هاى پربار ادب اسلامى و دربردارندۀ پیامى الهى و انسانى و هماهنگ با فطرت سلیم بشرى است. در این میان شاعران متعهّدی با بهره‌گیری از ذوق شعری و قریحۀ خدادای، نام خود را بر تارک ادبیّات جاودانه ساخته‌اند. رجب البرسی از ادیبان برجسته شیعی است که عمده تلاش خود را در جهت احیای فرهنگ و سنّت شیعی قرار داده و در این راستا آثاری برجسته را به جامعۀ دینی عرضه داشته است. دیوان شعری او که سرشار از مدح و رثای اهل بیت (ع) است را می‌توان بخش مغفول در آثار او دانست که زیباترین بخش آن سوگ‌سروده‌های شاعر در رثای امام حسین (ع) است. پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مسائل مذکور را مورد بررسی قرار داده و از این منظر دریچه‌ای را به اشعار وی باز نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که شاعر به مسائلی همچون: وصف شجاعت و دلاوری امام حسین (ع)، بیان شقاوت دشمن، بیان حال کائنات از مصیبت وارده بر امام حسین (ع)، ترسیم سیمای مظلومانۀ امام حسین (ع)، اندوه و زبان حال شخصیت-های مصیبت زده حادثۀکربلا، انتقام امام مهدی (عج) و مسائلی از این دست پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که شاعر با توجه به آگاهی بالا که عمدتاً برخاسته از بنیۀ علمی وی و به ویژه تاریخ اسلام است، به خوبی توانسته‌ تصویری واقع‌گرایانه را نسبت به حماسۀ عاشورا که برخاسته از عاطفۀ راستین اوست، ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها