3
گروه علوم قران و حدیث. دانشگاه سیستان و بلوچستان
10.22081/jrla.2020.58436.1293
چکیده
نظریۀ کنش گفتار در پی واکاوی متن و بررسی منحصر به فرد چینش کلام در متون است. آستین اولین شخصی بود که این نظریه را مطرح و سپس شاگردش سرل آن را ترویج نمود. طبق این نظریه، واحد کلام، فعل گفتاری است. سرل انواع کنش گفتار را به پنج دسته اظهاری، ترغیبی، تعهدی، عاطفی و اعلامی تقسیم کرد. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن بافت و محتوای آیات، سورۀ زمر را از منظر کنش گفتاری مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. هدف از آن بررسی ساختارهای گفتمان مدار به کار رفته در آیات و چگونگی انتقال به مخاطب است. تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد میان رشته‌ای، پس از تأمل در تحلیل گفتمان سورۀ زمر بر اساس کنش گفتاری سرل نتیجه می‌گیرد، گفتمان سورۀ زمر عبارتند از: "اظهاری"، "ترغیبی"، "عاطفی" و "اعلامی". بر اساس تحلیل انجام گرفته، بسامد کنش اظهاری در سورۀ زمر بیش‌تر از سایر کنش‌ها است که نشانگر پیامدهای تفسیری مهمی، از جمله بیان اخبار و معارف الهی و اسلامی می‌باشد و در سوره‌های مکی از جمله سورۀ زمر، حجمی افزون‌تر از آیات را به خود اختصاص می‌دهد.
)