بررسی تطبیقی عناصر داستان در دو رمان «الباحث عن الحقیقة» و «او سلمان شد»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه حکیم سبزواری

2 دانشیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه حکیم سبزواری

3 زبان و ادبیات عرب دانشگاه حکیم سبزواری

10.22081/jrla.2022.61526.1336

چکیده

ادبیات داستانی در سال‌های اخیر بخشی مهم از آثار ادبی را به خود اختصاص داده و با استقبال کم‌نظیر مواجه شده است. یکی از حوزه‌هایی که در نقد معاصر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته، بررسی تطبیقی داستان‌ها و رمان‌های مشابه در ادبیات فارسی و عربی می‌باشد. از آن‌جا که میان رمان «الباحث عن الحقیقة» اثر محمد عبدالحلیم عبداللّه و «او سلمان شد» اثر سید ناصر هاشم زاده از نظر محتوایی و ساختاری شباهتی فراوان وجود دارد، در این مقاله سعی شده تا با روش تحلیل متن و مقایسه‌ای، عناصر ساختاری و محتوایی دو اثر به‌صورت تطبیقی مورد تحلیل قرار گرفته و عناصر داستانی، مانند شخصیت، پیرنگ، زاویۀ دید و دیگر موارد در دو رمان واکاوی و مقایسه شود. در یک نگاه کلی می‌توان گفت برخی از ارکان عنصر پیرنگ هم‌چون گره‌افکنی، کشمکش، نقطۀ اوج و گره‌گشایی در هر دو اثر در سطحی تقریباً یکسان به کار گرفته شده و شباهتی بسیار در این زمینه وجود دارد؛ در حالی که برخی دیگر از ارکان پیرنگ چون آغاز و آستانۀ ورود، تعلیق و فرجام در سطحی متفاوت پردازش شده است. در زمینۀ عنصر شخصیت و شخصیت‌پردازی نیز باوجود برخی شباهت‌ها در هر دو رمان، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد که در مقاله به آن‌ها اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها