بررسی معناشناسی دعا در قرآن کریم در سه گام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه قرآن و حدیث قم

2 دانشگه ولیعصر

10.22081/jrla.2021.58044.1278

چکیده

معناشناسی بخشی از زبانشناسی امروزی (زبانشناسی توصیفی و ساخت گرا) است. معناشناسی به دنبال مطالعه و بررسی شرایط تولید معنا و دریافت آن نزد خواننده است. در واقع، نویسنده اثر را به عنوان تولید دستورزبانی و گرامری نگاه نمی‌کند و در نگاهی نو به مطالعۀ فرهنگ واژه و جهان‌بینی حاکم بر آن می‌پردازد. از این رو، با علم تفسیر متفاوت است. این روش در میان مستشرقان نظیر ایزوتسو و برخی از محققان اسلامی به‌کار گرفته شده است.
پژوهش حاضر به کمک دانش معناشناسی با رویکرد به محورهای خرد و کلان و روابط همنشینی و جانشینی به مفهوم دعا در قرآن کریم در سه گام می‌پردازد. در اولین گام به بررسی معناشناسی واژگانی دعا بر پایۀ معنای وضعی و لغوی و مطالعۀ ‌‌جهان‌بینی و فرهنگ قومی‌ عرب جاهلی در پیش از اسلام پرداخته‌ است. در دومین گام برای رسیدن به معنای واژۀ دعا‌، به شبکه معناشناسی واژه‌های هم‌معنا، واژه‌های متضاد، و واژه‌های ملازم دعا در قرآن پرداخته است. در آخرین گام، به تحلیل متنی دعا و تعریف دعا و بررسی واژه‌های کلیدی و کانونی آن در قرآن می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها