زبان‌شناسی مفهوم متن در قرآن کریم

نویسندگان

هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم سبزوار

چکیده

گرچه سخن دربارۀ اعجاز قرآنی و بلاغت آن از دیدگاه زبانشناسی بسیار است، اما در این جستار می‌کوشیم تا به حقیقت این اعجاز و جایگاه قرآن کریم در زبان و اعجاز گفتاری آن بپردازیم و بر این نکته تأکید ورزیم که آدمی می‌تواند تنها به برخی از جنبه‌های این اعجاز آن هم با تلاش گسترده و داشتن تخصص در مفاهیم آن و آشنایی با گفتمان ویژة قرآنی پی ببرد. اگر به متون قرآنی نگاهی بیندازیم، در خواهیم یافت که گونه‌های گفتمان قرآنی همگی بر پایه داده‌ها و اطلاعات زبانی است که ابزاری برای تأویل مبتنی بر درک مفهوم ترجیحی متن به شمار می‌رود. در این روند تلاش می‌شود تا یکپارچگی قرآنی در سوره‌ها و آیات و احکام آن و نیز نگرش آن از واقعیت یا شکل‌دهی واقعیت جدید آشکار گردد. در این مقاله، سخن خود را بر پایۀ دیدگاهی زبانشناسی به ساختار متن قرآن کریم استوار می‌سازیم و با مراجعه به این کتاب آسمانی و نمونه‌های کاربردی آن را استخراج می‌کنیم و در راستای این دیدگاه عناصر تشکیل دهندۀ این گفتمان را بررسی می‌نماییم.

کلیدواژه‌ها