بن مایه های ادبیات مقاومت در قرآن

نویسندگان

هیئت علمی دانشگاه شیراز

چکیده

مقاومت از اصول اولیۀ زندگی بشری است که انسان بدون بهره‌مندی از آن هرگز قادر به زندگی نخواهد بود. قرآن آن را واجب شرعی و ضرورت بشری می‌داند که فقدان آن، موجب فساد در زمین خواهد شد. ادبیات مقاومت که به دنبال همین ضرورت به وجود آمده است، اساس و بن‌مایۀ قرآنی دارد. در این مقاله پس از نگاهی کوتاه به مقاومت و ادبیات مقاومت، برای دستیابی به بن‌مایه‌های ادبیات مقاومت در قرآن، ویژگیهای مقاومت، پدیده‌های مورد مقاومت و گونه‌های مقاومت در قرآن مورد واکاوی قرارگرفت. پژوهش انجام شده نشان می‌دهد که قرآن، مقاومت را واجب شرعی و ضرورتی گریزناپذیر می‌داند و برای آن ویژگیهایی همچون فطری و شرعی بودن، فراگیر و هدفدار بودن، قداست و... قرار داده است و گرایشهای نفسانی و رذایل اخلاقی دیگران، ناهنجاریهای اجتماعی، حاکمان جور، تجاوزگران، اشغالگران و خرافه‌ها را از پدیده‌های مورد مقاومت می‌داند و تصریح کرده است که مقاومت، گونه‌ای واحد ندارد، بلکه براساس هر پدیدۀ منفی، گونۀ ویژۀ آن به کار می‌رود.

کلیدواژه‌ها