بررسی کاربرد برجسته سازی ادبی در احادیث کتاب فضل قرآن اصول کافی(بر اساس نظریة آشنایی زدایی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد حق التدریس

2 مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشان

چکیده

چکیده
یکی از شیوه‌‌های کاربسته در احادیث برای شیواگویی، روگردانی از ادبیات و سبک گفتار روزمرّه است. روزمرّه نبودن کلام، یکی از شیوه‌هایی است که گاه ادیبان با کاربرد آن به کلام خود گیرایی می‌بخشند؛ و به آن آشنایی زدایی می‌گویند؛ پدیده‌ای که باید درک آن برای شنونده دست یافتنی باشد. یکی از شیوه‌های این رویکرد ادبی، برجسته‌سازی است. برجسته‌سازی یعنی به کارگیری عناصر زبان به گونهای که شیوة بیان جلب نظر کند و غیرمتعارف باشد. برجسته‌سازی از شگردهای آشنایی‌زدایی برای گیراییِ ذهن شنونده در مکتب نقد ادبی ِصورت‌گرای روس است.
تلاش ما در این پژوهش بر پایة این رویکرد آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی در چارچوب مکتب یاد شده، شگردهای برجسته‌سازیِ به کاربسته در احادیث کتاب فضل قرآن اصول کافی را جستجو و سودهای کاربست این پدیده را یافته و پیامدهای آن را کالبد شکافی کنیم.
برآیندهای این پژوهش نشان‌دهندة آنند که نخست از این سازوکار در احادیث بهره‌گیری شده است، دو آنکه گونه‌های برجسته‌سازی دراین بخش از احادیث کتاب کافی، بسیار متنوع خود‌نمایی می‌کنند و سه آن‌که چون احادیث این بخش در پیوند با قرآن کریم بوده‌اند، در می‌یابیم معصومان: در پی راهنمایی آدمیان و ترغیب آنان به سوی این کتاب هدایت‌گر از هنر و شیوه‌ی برجسته‌سازی سخنان خود برای گیرا شدنشان سود جسته‌اند.

کلیدواژه‌ها