مقایسه مضامین مشترک سیمای پیامبر(ص) در نسج البرده عباس پورعباسی طائی و أریج البرده مصطفی غافلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه حکیم سبزواری

2 دانشگاه حکیم سبزواری-

10.22081/jrla.2019.54364.1217

چکیده

مدح پیامبر(ص) در ادبیات عربی از بسامد والایی برخوردار بوده و از همان اوان اسلام شکل یافته است. أعشی و کعب‌بن‌زهیر نخستین شاعرانی هستند که به این موضوع پرداخته و پس از آنها شاعرانی چون حسان‌بن‌ثابت، عبدالله بن رواحه و نابغه جعدی و تنی دیگر راه آنها را در این وادی پیمودند. در قرن هفتم مدح پیامبر(ص) با سبک و شیوه جدید و تحت عنوان بدیعیات و با پیشگامی بوصیری در قصیده برده، استمرار و تداوم یافت.
در ایران و به ویژه خوزستان نیز سرودن بدیعیات رواج یافت. استاد عباس پور عباسی‌طائی و مصطفی غافلی، دو تن از شاعران این خطه هستند که به ترتیب نسج‌البرده و أریج‌البرده را در مدح پیامبر(ص) سروده‌اند. دستاورد این جستار که به روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد اصالت تشابه به وارسی مضامین مشترک سیمای پیامبر(ص) در دو قصیده مذکور می‌پردازد، حاکی از آن است که برده‌های طائی و غافلی در مضامینی همچون بیان اشتیاق دو شاعر به ساحت مقدس پیامبر(ص)، ذکر ویژگی‌های فردی و اجتماعی و ذکر نشانه های میلاد و نبوت ایشان مشترک بوده و بسامد والای اشتراک آنها در موضوعاتی چون رؤیاپردازی‌های شاعر با یاد و خاطره پیامبر(ص)، نجواهای شاعرانه با آن وجود پاک، ذکر حسن و زیباروئی، خلق و خوی نیک، فضایل و مناقب، رهبری و هدایت، رویدادهای تاریخی میلاد پیامبر(ص)، شواهد و قرائن بعثت و ذکر مقام نبوت جلوه‌گر گشته است. از دیگر نتایج به دست آمده این پژوهش می-توان به حضور والای آرایه‌های مراعات نظیر، تضاد، تشبیه، تشخیص و تلمیح در برده‌های طائی و غافلی اشاره نمود.

کلیدواژه‌ها