2
کارگرجنوبی میدان انقلاب. خ کارگر جنوبی. ابتدای آذربایجان غربی. پلاک 200 واحد4
10.22081/jrla.2022.61331.1330
چکیده
در هر زبانی به وسیلۀ روش‌های مختلف و با بهره‌گیری از ادوات و کلمات خاص بیانی می‌توان کلام را به منظور تثبیت و تمکین یک معنا و مفهوم در ذهن مخاطب و تقویت و تعمیق آن، مورد تأکید قرار داد. زبان عربی به عنوان زبان قرآن، اسلوب‌های فراوانی از تأکید را در خود جای داده است. توجه به تأثیر تأکیدات به کار رفته در آیات و تحلیل و تبیین دقیق معانی آن‌ها، نشان از اهمیت و ضرورت توجه به این اسلوب دارد. در یک نوع از تقسیم بندی، تأکید در سه جایگاه در کلام می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد؛ جایگاهِ اسناد، مسند و مسندالیه. این پژوهش به سبب گستردگی مباحث در این سه بخش، کوشیده تا اسلوب تأکید را تنها در عنوان تأکید در اسناد –به جهت تقدم موضوعی آن در علم معانی- در جزء سی قرآن مورد بررسی قرار دهد، بر این اساس به بیان آرای علمای بلاغت در ذیل هر یک از سبکهای تأکید و نظر مفسران در ذیل آیات و نشانههای تأکیدی پرداخته است. شیوۀ جمع‌آوری مطالب در این مقاله از جهت نوع، کتابخانه‌ای و به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است. با توجه به این که تأکید هم در نحو وهم بلاغت عربی کاربرد دارد، اما قابل ذکر است که این مقاله با توجه به رویکردی خاص، بیش تر به جنبۀ بلاغی وعلم معانی آن توجه داشته است. از نتایج به دست آمده می‌توان به این مطلب اشاره کرد که تأکید به سبب اغراض و فواید فراوان، یکی از مهم‌ترین شیوهها در بیان معانی بوده و دقت‌نظر در این اسلوب به هنگام تفسیر آیات را امری مهم می‌نمایاند. و در جزء سی قرآن کریم، از این اسلوب، به صورت گسترده در رد انکار منکرین و بیان تهویل و عظمت قیامت و معاد، استفاده شده است. در برخی آیات برای بیان شدت اهمیت از چند روش تأکیدی همزمان استفاده شده است و برخی از روشها هم چون تأکید به‌وسیلۀ جملۀ اسمیه و إنَّ کاربردی بیش تر داشته است.
)